– Ngộ độc thức ăn: Dấu hiệu để biết là trẻ đau bụng, buồn nôn và nôn, tiêu chảy nhiều lần. Gặp trường hợp này, phụ huynh cần cho trẻ uống bù nước ngay bằng dung dịch oresol hoặc viên hydrite theo đúng hướng dẫn sử dụng, không chia nhỏ để pha nhiều lần; duy trì chế độ ăn thích hợp với thức ăn mềm và lỏng hơn bình thường; cho ăn nhiều bữa nhỏ, nếu còn bú mẹ hoặc bú sữa ngoài thì vẫn tiếp tục duy trì.
– Say nóng: Nguyên nhân thường do trẻ vui chơi ở ngoài trời nắng nóng nhiệt độ quá cao; tiết trời quá nóng mà trẻ mặc quần áo dày, chật và bí; ở trong những căn buồng quá chật hẹp và nóng, không thông thoáng; ngột ngạt hơi người. Trẻ say nóng thường đột nhiên khóc, vật vã rồi sốt li bì, nhiều khi lên cơn giật.
Với trẻ đã lớn thì tự nhiên thấy tối tăm mặt mũi, chóng mặt, nhức đầu, buồn nôn. Sơ cứu bằng cách đưa trẻ ra chỗ mát, thoáng khí, cởi quần áo, lau người bằng nước mát… và bù nước, điện giải (có thể dùng nước khoáng hoặc nước đun sôi để nguội pha ít muối, đường). Cho trẻ uống bằng muỗng từ từ, nhiều lần cho tới khi đỡ khát, tỉnh táo, đi tiểu trở lại. Nếu chưa tỉnh táo và đi tiểu trở lại sau khi sơ cứu thì cần đưa trẻ tới cơ sở y tế.
– Say nắng: Nguyên nhân là do cơ thể trẻ bị phơi nắng nóng quá lâu, vượt sức chịu đựng. Biểu hiện là trẻ mệt mỏi, mắt lờ đờ, cơ thể nóng ran, da khô không có mồ hôi, mặt đỏ gay, nhiệt độ cơ thể lên cao; nhịp thở nhanh, mạch yếu khó bắt hoặc không còn; trường hợp nặng có thể hôn mê và co giật. Trong trường hợp này, người lớn cần vừa sơ cứu vừa khẩn trương gọi xe cấp cứu hoặc chuẩn bị phương tiện để đưa trẻ đến cơ sở y tế. Sơ cứu bằng cách đặt trẻ nằm nơi thoáng mát, cởi quần áo; dùng khăn bông dấp nước mát đắp lên đầu, trán rồi lau khăn mát khắp mình và chân tay; cho uống nước đầy đủ; có thể cho uống nước quả tươi, nước khoáng hoặc nước đun sôi để nguội (uống từ từ ít một để tránh nôn).
– Phỏng nhiệt: Thường là phỏng nước sôi, cháo, canh. Sơ cứu bằng cách xả nước lạnh vào vết phỏng chứ không ngâm toàn thân trẻ vào nước, sau đó chuyển đến cơ sở y tế. Chú ý không dùng đá lạnh hoặc các loại thuốc mỡ bôi lên vết phỏng; không dùng băng dính, vải, băng gạc có lông tơ đắp lên vết phỏng.
– Điện giật: Thường gặp nhất là các trường hợp trẻ bị điện giật do sờ vào tủ lạnh, nồi cơm, quạt… Sơ cứu bằng cách tắt công tắc, ngắt cầu dao điện hoặc rút phích cắm điện. Nếu không với tới được công tắc hoặc cầu dao điện thì phải đứng trên vật khô cách điện rồi dùng cây, cán chổi hay chiếc ghế đẩu đẩy trẻ ra khỏi nguồn điện. Nếu trẻ còn tỉnh thì an ủi để trẻ yên tâm; nếu ngừng thở, ngưng tim thì phải hà hơi thổi ngạt, ép tim ngoài lồng ngực; không được vận chuyển đi nơi khác khi trẻ chưa tỉnh.
– Sơ cứu đuối nước khi còn dưới nước: Chúng ta phải khẩn trương cấp cứu ngay từ dưới nước bằng cách nắm tóc trẻ để đầu nhô lên mặt nước và kéo vào bờ. Ngay khi chân chúng ta chạm đất, cần đặt miệng mình vào miệng trẻ hà hơi để thổi ngạt.
Khi đưa được trẻ lên bờ phải cởi ngay quần áo ướt, móc họng để khai thông miệng; để trẻ nằm úp sấp, vòng tay qua bụng, nâng lên đặt xuống cho nước ộc ra. Nếu là trẻ nhỏ thì cầm 2 chân dốc ngược lên, lấy lòng bàn tay đập vào vùng giữa lưng 10 lần; lấy khăn lau sạch mũi, họng, miệng rồi hà hơi thổi ngạt (miệng qua miệng) kết hợp xoa bóp tim ngoài lồng ngực.
Làm liên tục cho đến khi trẻ thở lại thì lau khô người trẻ, xoa dầu nóng toàn thân, quấn chăn ấm và chuyển ngay tới bệnh viện.
– Sơ cứu đuối nước khi còn dưới nước: Chúng ta phải khẩn trương cấp cứu ngay từ dưới nước bằng cách nắm tóc trẻ để đầu nhô lên mặt nước và kéo vào bờ. Ngay khi chân chúng ta chạm đất, cần đặt miệng mình vào miệng trẻ hà hơi để thổi ngạt.
Khi đưa được trẻ lên bờ phải cởi ngay quần áo ướt, móc họng để khai thông miệng; để trẻ nằm úp sấp, vòng tay qua bụng, nâng lên đặt xuống cho nước ộc ra. Nếu là trẻ nhỏ thì cầm 2 chân dốc ngược lên, lấy lòng bàn tay đập vào vùng giữa lưng 10 lần; lấy khăn lau sạch mũi, họng, miệng rồi hà hơi thổi ngạt (miệng qua miệng) kết hợp xoa bóp tim ngoài lồng ngực.
Làm liên tục cho đến khi trẻ thở lại thì lau khô người trẻ, xoa dầu nóng toàn thân, quấn chăn ấm và chuyển ngay tới bệnh viện.