Điểm báo ngày 20/12/2012

Ngày 19-12, Bệnh viện Nhi Ðồng 2 (TP Hồ Chí Minh) tiến hành phẫu thuật tách cặp song sinh gái bốn tháng tuổi con chị N.T.L. (23 tuổi, ở Hà Tĩnh). Ðây là trường hợp song sinh có gan dính nhau với diện tích khoảng 10 cm2, chung cơ hoành, hai tim dính nhau ở màng tim.

Sau gần sáu tiếng phẫu thuật, các bác sĩ tiến hành cắt xương ức, màng tim, tách đôi gan và đường mật cho hai bé. Tối cùng ngày, hai bé đã được chuyển sang chăm sóc tại phòng hồi sức. (Nhân dân 20/12- trang 5, Thanh niên 20/12- trang 5, Nông thôn ngày nay 20/12- trang 2, Sức khỏe & Đời sống 20/12- trang 4)

Quảng Bình: Cứu sống bé 2 tuổi bị xoắn dạ dày hiếm gặp

Sáng 19.12, các bác sĩ khoa Ngoại tổng hợp Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cuba Đồng Hới đã phẫu thuật cứu sống cháu bé H.B.C bị căn bệnh xoắn dạ dày, thoát vị cơ hoành hiếm gặp.

Trước đó, cháu H.B.C (2 tuổi, ở xã Cảnh Hóa, huyện Tuyên Hoá) nhập viện trong tình trạng lơ mơ, nhiễm trùng, nhiễm độc nặng, bụng trướng căng… Các bác
sĩ bệnh viện cho chụp X-quang và siêu âm ổ bụng và đã phát hiện cháu C bị xoắn dạ dày, tắc ruột thoát vị cơ hoành. Khi mổ ổ bụng, các bác sĩ phát hiện dạ dày của cháu bé bị xoắn, tím đen, có nguy cơ hoại tử, đại tràng không được cố định, trôi tự do trong ổ bụng, cơ hoành thủng 1 lỗ 4x4cm…

Theo BS Lê Mạnh Hà – Phó trưởng khoa Ngoại tổng hợp Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cuba Đồng Hới, xoắn dạ dày ở trẻ em trên nền nhão cơ hoành là một bệnh lý ngoại khoa cấp cứu hiếm gặp. Trong những trường hợp xoắn cấp, cần được chẩn đoán và can thiệp ngoại khoa kịp thời, nếu không có thể gây hoại tử hoặc vỡ dạ dày, thậm chí tử vong. (Nông thôn ngày nay 20/12- trang 14)

An toàn thực phẩm từ bữa ăn gia đình

Mười một tháng của năm 2012, trên toàn quốc ghi nhận 164 vụ ngộ độc thực phẩm làm 5.339 người mắc, trong đó có 33 người chết. So sánh với mười một tháng năm 2011, tình hình ngộ độc thực phẩm có chiều hướng gia tăng cả về số vụ, số người mắc và số người chết.

Cụ thể là số vụ ngộ độc tăng 23 vụ, số người mắc tăng 953 người, số người chết tăng bảy trường hợp. Ðiểm đáng chú ý, trong khi ngộ độc tại bếp ăn tập thể đang có xu hướng giảm, thì số vụ ngộ độc thực phẩm tại gia đình lại có xu hướng gia tăng cả về số đối tượng mắc, số  người  chết.  So  với mười một tháng năm 2011, số vụ ngộ độc thực phẩm tại gia đình tăng 17 vụ (22,3%); số mắc tăng gần 700 người; số người chết tăng ba người.

Nguyên nhân dẫn đến các vụ ngộ độc thực phẩm tại các hộ gia đình thời gian qua là do nhiều người dân vẫn giữ thói quen chế biến, nấu thức ăn và làm cỗ từ tối hôm trước để ngày hôm sau ăn, việc này thường diễn ra ở các đám cưới, mừng nhà mới, liên hoan…, nhất là ở khu vực nông thôn. Việc lựa chọn, chế biến, bảo quản, sử dụng các thực phẩm không rõ nguồn gốc của người dân chưa được coi trọng. Bên cạnh đó, hiện nhiều người dân vẫn chưa từ bỏ thói quen trong sinh hoạt, ăn uống do đó còn tiềm ẩn nguy cơ cao về ngộ độc thực phẩm.

Từ nay đến cuối năm, đặc biệt trong dịp Tết Nguyên đán Quý Tỵ 2013, các vụ ngộ độc thực phẩm tại gia đình có thể gia tăng đột biến. Nguyên nhân, là các cơ sở tăng sản xuất, nhiều cơ sở sản xuất nhỏ, lẻ, quy mô hộ gia đình, sản xuất theo mùa vụ bắt đầu bước vào quy trình sản xuất, tích hàng hóa với số lượng lớn, hàng nhập lậu, thực phẩm không rõ nguồn gốc tăng mạnh. Yếu tố thời tiết cũng ảnh hưởng rất lớn đến việc chế biến, bảo quản thực phẩm. Nếu như với các tỉnh phía bắc, thời tiết vào mùa đông thường ẩm, mưa phùn dẫn đến các loại hạt có dầu như hạt hướng dương, đậu tương, các loại hạt làm mứt dễ bị ẩm mốc và sinh ra các độc tố aflatoxin ảnh hưởng chức năng gan, thì ở các tỉnh phía nam, thường xuyên nắng nóng, thực phẩm dễ bị hư hỏng, ôi thiu do các gia đình thường tích trữ một lượng thực phẩm khá lớn trong dịp Tết.

Nhằm hạn chế các vụ ngộ độc thực phẩm tại gia đình, nhất là trong dịp Tết Dương lịch và Tết Nguyên dán Quý Tỵ năm 2013, các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, giám sát, phát hiện và xử lý kịp thời các nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm tại cộng đồng. Tổ chức đào tạo, tập huấn, hướng dẫn chuyên môn, đầu tư nâng cao năng lực hệ thống cán bộ chuyên ngành an toàn thực phẩm, trong đó cần chú trọng nâng cao năng lực phát hiện, chẩn đoán, xử lý các vụ ngộ độc thực phẩm cho tuyến dưới. Thành lập các đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành về an toàn thực phẩm từ T.Ư đến địa phương, phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về an toàn thực phẩm.

Ðẩy mạnh công tác tuyên truyền bảo đảm an toàn thực phẩm, trong đó chú trọng việc cung cấp cho người dân những kiến thức về lựa chọn, bảo quản thực phẩm an toàn và đúng cách trên các phương tiện truyền thông. Triển khai và thực hiện tốt Tháng cao điểm về an toàn thực phẩm với chủ đề "Bữa ăn an toàn" mà Bộ Y tế sẽ phát động trong thời gian tới, thông qua đó, mỗi người tiêu dùng hãy là một giám sát viên, đấu tranh với các hành vi vi phạm chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm. Ðối với các cơ sở sản xuất, chế biến thực phẩm cần nêu cao tinh thần trách nhiệm và cam kết không sử dụng phẩm mầu độc hại, các chất phụ gia, hóa chất ngoài danh mục cho phép trong sản xuất, chế biến thực phẩm…, góp phần làm cho bữa ăn của mỗi gia đình được an toàn hơn khi Tết đến Xuân về. (Nhân dân 20/12- trang 1+7)

Ðiều tra nguyên nhân ba trẻ chết sau tiêm vắc-xin

Ngày 19-12, GS, TS Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Vệ sinh dịch tễ T.Ư cho biết, Bộ Y tế đang tiến hành điều tra nguyên nhân dẫn đến ba trẻ chết sau tiêm vắc-xin ở xã Châu Quang, huyện Quỳ Hợp, Nghệ An. Mẫu vắc-xin tiêm cho ba bệnh nhi này đã được lưu lại và gửi về Viện Kiểm định quốc gia vắc-xin và sinh phẩm y tế để kiểm định chất lượng. Hiện chuyên gia của Bộ Y tế cũng đã có mặt tại Nghệ An, tham gia quá trình điều tra, tìm hiểu nguyên nhân chết của ba trẻ trên. Tất cả những thông tin liên quan đều phải chờ quyết định của Hội đồng tư vấn chuyên môn của Bộ Y tế họp và ra thông báo chính thức. Quá trình làm việc sẽ được xúc tiến nhanh để có kết quả sớm nhất.

Ðược biết, trong buổi tiêm chủng tại xã Châu Quang ngày 7-12, tiêm phòng vắc-xin "5 trong 1" (phòng các bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và viêm phổi/viêm màng não mủ do HIP) có 65 trẻ được tiêm thì có ba cháu chết sau tiêm. (Nhân dân 20/12- trang 5, Tiền phong 20/12- trang 2, Nông thôn ngày nay 20/12- trang 14, An ninh Thủ đô 20/12- trang 7)

Tổ chức chiến dịch cao điểm bảo đảm an toàn thực phẩm

 Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân vừa có ý kiến chỉ đạo Bộ Y tế về việc tổ chức "Chiến dịch cao điểm bảo đảm an toàn thực phẩm" và "Tháng hành động vì chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm" năm 2013.

Theo đó, Phó Thủ tướng yêu cầu không chỉ kiểm tra các bếp ăn, nhà hàng, chợ, mà cần kiểm soát cả nơi sản xuất, chế biến, vận chuyển gia súc, rau quả trên đường; đồng thời cần xác định yêu cầu bảo đảm an toàn thực phẩm với từng loại mặt hàng cụ thể như thịt gia súc, gia cầm an toàn; rau an toàn; thực phẩm chế biến an toàn (mứt, lạp xưởng, bánh chưng…); hoa quả an toàn…

Đối với việc tổ chức "Tháng hành động vì chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm" (tháng 4 và 5-2013), Phó Thủ tướng giao các bộ soạn Chỉ thị mới của Thủ tướng Chính phủ về việc này sau 12 năm thực hiện, để có yêu cầu toàn diện, thiết thực và hiệu quả cao hơn. (Hà Nội mới 20/12- trang 2)

Đảm bảo chất lượng tiêm chủng lâu dài cho trẻ ở vùng sâu

Ngày 19-12, tại Hà Nội, Bộ Y tế, Dự án tiêm chủng mở rộng quốc gia tổ chức tổng kết thành quả 25 năm tiêm chủng mở rộng ở Việt Nam.

Với sự hỗ trợ của Tổ chức Y tế thế giới, tiêm chủng ở Việt Nam những năm qua đã giúp cho nhiều triệu trẻ em thoát các bệnh bại liệt, ho gà, uốn ván, lao, bạch hầu, sởi…

Trong nhiều năm, Viện Vệ sinh Dịch tễ T.Ư và những người làm công tác tiêm chủng mở rộng đã đạt được những thành quả lớn khi xóa được trên bản đồ 90% số xã vùng sâu, vùng xa “trắng” về tiêm chủng.

Hiện nay, mạng lưới nhân viên chuyên trách tiêm chủng mở rộng được duy trì khắp cả nước. Cũng theo ngành y tế, để 100% số xã được bao phủ dịch vụ tiêm chủng mở rộng cũng phải mất 8 năm nữa, bởi đây là những vùng có ấp, bản, buôn ở núi cao, xa xôi, hẻo lánh.

Người dân ở đây tiếp cận dịch vụ rất khó khăn. Ngành y tế định hướng: Coi tiêm chủng mở rộng là một giải pháp hữu hiệu để đạt tới mục tiêu phát triển thiên niên kỷ về giảm tỷ lệ tử vong trẻ em; Tiếp tục bảo vệ thành quả đã đạt được trong thanh toán bệnh bại liệt, loại trừ uốn ván; nâng cao và giữ vững tỷ lệ tiêm
chủng đầy đủ cũng như bảo đảm chất lượng tiêm chủng cho đối tượng ở miền núi, vùng sâu vùng xa…

Theo PGS-TS Nguyễn Trần Hiển-Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư, thành tựu đạt được là rất lớn, song các cấp ngành, chính quyền địa phương cũng cần quan tâm nhiều hơn đến tiêm chủng mở rộng để nguy cơ tái phát các bệnh đã được thanh toán nhờ tiêm chủng mở rộng hoàn toàn được loại bỏ. (Tiền phong 20/12- trang 6)

Giải mối lo cho sản phụ ở Quảng Ngãi

Năm 2012, tỉnh Quảng Ngãi “nóng” trên các phương tiện thông tin đại chúng về hàng loạt các ca tai biến sản khoa. Việc này xảy ra liên tiếp đã gây lo ngại cho người dân, một số tờ báo còn tỉ mỉ thống kê sản phụ “rời bỏ” Quảng Ngãi đến các bệnh viện ở địa phương khác sinh nở. Trước tình trạng trên, Sở Y tế Quảng Ngãi đã triển khai hàng loạt biện pháp để “xốc” lại đội ngũ cán bộ y tế, tìm giải pháp sớm khắc phục yếu kém và mới đây, Hội thảo với chủ đề “Tai biến sản khoa ở Quảng Ngãi – Thực trạng và giải pháp”, với sự tham dự của lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Ngãi cùng nhiều chuyên gia của Bộ Y tế, BV tuyến Trung ương, BV khu vực miền Trung – Tây Nguyên là một trong nhiều giải pháp giúp y tế Quảng Ngãi khắc phục yếu kém trong lĩnh vực sản khoa.

Tai biến sản khoa – Cần biết để phòng tránh

Có mặt tại hội thảo, BS. Trần Ngọc Hải (Bệnh viện Từ Dũ – TP. HCM), cho biết, mỗi năm trên thế giới (thuộc Tổ chức Y tế Thế giới – WHO) có 80 triệu ca sinh đẻ, thì có đến 10 triệu ca tai biến sản khoa, trong đó có 358 ngàn ca tử vong mẹ. Theo đó, cứ 8 ca sinh thì có một tai biến sản khoa và 1.000 ca tử vong mẹ/ngày. Đặc biệt, có đến 90% các vụ tai biến sản khoa xảy ra ở các nước đang phát triển.

Cũng theo ông Hải, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sản phụ sinh con tử vong là do chảy máu (41%), tiền sản giật – sản giật (21,3%), nhiễm khuẩn hậu sản (16,6%) và các lý do khác như thai ngoài tử cung, nạo phá thai… Trong 6 tháng đầu năm 2012, Việt Nam có 431.532 ca sinh, trong đó có 1.658 ca tai biến, tăng 235 ca so với năm 2011. Nguyên nhân là băng huyết sau sinh, tiền sản giật, uốn ván rốn, vỡ tử cung, thuyên tắc ối… Riêng ở tỉnh Quảng Ngãi, từ tháng 4/2012 đến nay đã liên tục xảy ra 19 trường hợp tai biến sản khoa.

Trong đó, có 6 ca tai biến làm chết 4 trẻ sơ sinh và 3 trường hợp tử vong cả mẹ lẫn con. Đặc điểm chung của các tai biến là đều xảy ra ngoài giờ hành chính, chỉ có kíp trực, số lượng bác sĩ, nữ hộ sinh ít, bệnh nhân đông quá tải. Ngoài nguyên nhân khách quan do tai biến sản khoa hiếm gặp, tỷ lệ tử vong cao, đội ngũ y, bác sĩ Khoa sản còn thiếu cũng như trang thiết bị chắp vá và thiếu thốn thì nguyên nhân chủ quan là do trình độ chuyên môn, đạo đức hành nghề của cán bộ y tế. Hội đồng kỷ luật của Sở Y tế Quảng Ngãi đã xem xét, kịp thời xử lý một số cán bộ viên chức có sai phạm trong các trường hợp trên tại BVĐK tỉnh Quảng Ngãi.

Thời điểm xảy ra các tai biến, hầu hết thiếu nhân lực, một tua trực chỉ có 2 bác sĩ và 4 nữ hộ sinh. Số lượng bệnh nhân luôn quá tải, bình quân khoảng 160-170 bệnh nhân/ngày. Có ngày cao điểm lên đến 200 bệnh nhân/ngày. Trong khi số lượng bác sĩ ít, số lượng công việc lại quá lớn đã gây áp lực lớn cho công tác khám và điều trị tại Khoa sản.

Cần thời gian

Có mặt tại hội thảo, Ông Nguyễn Duy Khê – Vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ trẻ em – Bộ Y tế, đề nghị: Trước mắt, Quảng Ngãi cần phải tăng số lượng đội ngũ y, bác sĩ sản khoa để giải quyết tình trạng bệnh nhân đông quá tải. Bên cạnh đó, cần tăng cường vai trò lãnh đạo của bệnh viện, có sự phối hợp đồng bộ, nhịp nhàng giữa các khoa, phòng. Ngoài trường hợp bất khả kháng, ngành y tế tỉnh cần xem xét kỹ, xử lý nghiêm các trường hợp tắc trách, để xảy ra sai phạm.

Hiện nay, hầu hết các ca sinh đẻ của tỉnh này đều dồn về Khoa sản BVĐK Quảng Ngãi. Trong khi đó, Khoa sản, BVĐK Quảng Ngãi chỉ có 120 giường bệnh khoa sản nhưng mỗi ngày có 160-170 sản phụ, có lúc cao điểm là 200 sản phụ, 20-30 ca sinh mổ…

Chia sẻ với thầy thuốc ở BVĐK Quảng Ngãi, BS. Võ Thanh Tuấn – Phó trưởng Khoa sản, Bệnh viện Sản nhi TP. Đà Nẵng chia sẻ: Tai biến sản khoa là điều không ai mong muốn. Thái độ của đội ngũ y tế với sản phụ, thai nhi và người nhà sản phụ là hết sức quan trọng. Còn BS. Bạch Cẩm An, Trưởng khoa Sản, Bệnh viện Trung ương Huế cho rằng, để hạn chế tai biến sản khoa, khi sản phụ nhập viện, việc thăm khám ban đầu tỉ mỉ, nhằm phát hiện các yếu tố bất thường của sản phụ, thai nhi để kịp thời xử lý. Bệnh nhân còn cần được tư vấn cặn kẽ, từ chẩn đoán, tiên lượng và các biến chứng để bệnh nhân và người nhà biết trước.