“Khoán” định mức chiếu chụp trong BV: Ranh giới mong manh
Việc cho tư nhân đầu tư máy móc y tế tại các BV công theo chủ trương xã hội hóa y tế trong những năm qua, bên cạnh mặt tích cực thì những hạn chế cũng đang bộc lộ rõ nét. TS.BS Vũ Xuân Phú, Phó Giám đốc BV Phổi Trung ương trao đổi với chúng tôi về lĩnh vực này.
PV: Qua nghiên cứu ông đánh giá thế nào về thực trạng “khoán” chiếu chụp tại các bệnh viện?
TS.BS Vũ Xuân Phú: Mục đích của xã hội hóa phải là chia sẻ khó khăn cho BV và người bệnh trên cơ sở đảm bảo lợi ích cả 3 bên (doanh nghiệp – BV – người bệnh). Phải thấy rằng các doanh nghiệp đầu tư máy móc vào BV đều vì lợi nhuận, thời gian đầu họ đòi BV phải thỏa thuận ăn chia theo tỷ lệ lãi suất từ sử dụng máy móc xã hội hóa là 70-30, hiện nay là 60-40. Nếu người quản lý BV không có năng lực tốt, không chặt chẽ việc khống chế lạm dụng dịch vụ thì sẽ tạo cơ hội cho doanh nghiệp thoải mái kiếm tiền trên lưng người bệnh. Thực tế ngay trong nội bộ y bác sĩ cũng có tình trạng lạm dụng chỉ định chiếu chụp nhằm hưởng “hoa hồng” của doanh nghiệp, tiếp tay cho doanh nghiệp móc túi người bệnh.
Đề tài nghiên cứu “Một số vấn đề trong công tác liên kết đặt máy chụp CT-scanner tại một số BV ở phía Bắc của một công ty cổ phần cho thuê thiết bị y tế Việt Nam”, tôi và cộng sự thực hiện tại 3 BV tuyến tỉnh gồm BV Phố Nối (Hưng Yên), BV Gang Thép (Thái Nguyên) và BV Bắc Kạn. Tại 3 BV này, doanh số kỳ vọng khi xây dựng dự án liên doanh, liên kết trung bình là 1.500 ca chụp CT-Scanner trong 1 năm. Qua thực tế triển khai, BV Phố Nối vượt “chỉ tiêu” 118%, BV Gang Thép đạt 85% và BV Bắc Kạn đạt 82%. Hiệu quả phát hiện vấn đề của bệnh nhân được chỉ định chụp CT từ các máy xã hội hóa đạt rất thấp, khoảng 30-41%. Qua nghiên cứu tại 3 BV, 2/3 máy móc CT liên doanh liên kết là do Trung Quốc sản xuất, máy còn lại do Nhật Bản sản xuất nhưng không phải máy mới… Tuy nhiên, do cỡ mẫu của nghiên cứu này nhỏ nên không phản ánh bức tranh toàn cảnh về xã hội hóa trong ngành y tế hiện nay.
– PV: Ông có cho rằng việc “khoán” sẽ khiến các BV chịu áp lực, thúc đẩy nhiều tiêu cực?
Trước hết phải nói rằng định mức doanh số kỳ vọng chính là số liệu mà BV ước lượng ra, trên cơ sở nhu cầu sử dụng máy móc đó tại chính BV trong một thời gian. Tất nhiên cả BV lẫn nhà đầu tư máy móc đều muốn phấn đấu để đạt được doanh số kỳ vọng nhưng điều này khác về bản chất so với việc “khoán” chỉ tiêu, bắt buộc phải đạt được chỉ tiêu đó. Nếu liên doanh, liên kết với tư nhân đầu tư máy móc vào BV mà “khoán”, giao chỉ tiêu định mức như vậy thì không được phép bởi chắc chắn sẽ dẫn đến tình trạng lạm dụng chỉ định tràn lan.
Hơn nữa, sự mập mờ trong cơ chế bệnh tật cũng là lý do để y bác sĩ có thể lạm dụng chỉ định mà người bệnh buộc phải chấp nhận. Ví dụ, một bệnh nhân bị đau bụng thông thường, vào viện bác sĩ yêu cầu phải chụp CT ổ bụng. Lúc này nói bác sĩ lạm dụng chiếu chụp cũng đúng vì nếu dựa trên lâm sàng, bằng kinh nghiệm có thể không cần thiết cho chiếu chụp vẫn chẩn đoán được (chẳng hạn đau bụng do ngộ độc thức ăn…). Ngược lại, nói không lạm dụng cũng đúng bởi cơ chế bệnh liên quan đến nhau và diễn biến nhanh, biết đâu khi chiếu chụp lại cho ra kết quả khác mà bác sĩ đang nghi ngờ tới, còn nếu không ra thì càng… yên tâm hơn.
PV: Trong chính nghiên cứu của ông, hiệu quả từ việc sử dụng máy móc xã hội hóa được chỉ ra là rất thấp, chỉ 30-41%. Phải chăng hơn 60% còn lại được bác sĩ chỉ định làm vì muốn… yên tâm hơn?
Hiệu quả chẩn đoán, chiếu chụp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, có thể do y lệnh của bác sĩ lâm sàng không chuẩn mực, đưa ra những chỉ định không thật sự cần thiết (lạm dụng chiếu chụp) nên không thu hiệu quả, có thể do chất lượng máy móc kém và cũng có thể do chuyên môn của bác sĩ không cao, thậm chí khả năng đọc hình ảnh không chuẩn… Vì vậy không thể dựa vào số liệu này để quy kết tình trạng lạm dụng chỉ định chiếu chụp, chẩn đoán hình ảnh trong các BV là tràn lan. Dẫu vậy, tỷ lệ số ca chiếu chụp có hiệu quả thấp rõ ràng là… có vấn đề. Ở đây, ranh giới giữa lạm dụng hay không lạm dụng là rất mong manh.
Để khắc phục được tình trạng này, tôi cho rằng với các BV tuyến huyện, tỉnh phải căn cứ đến chất lượng của BV, khả năng của y bác sĩ, nhu cầu của nhân dân tại địa phương… chứ không phải đầu tư tràn lan không kiểm soát được.
Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến vừa ký Quyết định về việc thành lập Ban chỉ đạo phòng, kiểm soát các bệnh chưa rõ nguyên nhân, mới phát sinh.
Đây là lần đầu tiên, một ban chỉ đạo phòng và kiểm soát bệnh chưa rõ nguyên nhân, mới phát sinh được Bộ Y tế thành lập.
Theo Cục trưởng Cục Y tế dự phòng Nguyễn Văn Bình, hiện nay có rất nhiều căn bệnh mới nổi có ảnh hưởng rộng đến người dân tại Việt Nam cũng như trên phạm vi toàn cầu, đó là các bệnh như HIV/AIDS, cúm A/H5N1, cúm H1N1, SARS, viêm gan siêu vi…
Những năm qua, tại Việt Nam, số người mắc và tử vong do các bệnh mới nổi gia tăng nhanh chóng. Vì vậy, việc thành lập ban chỉ đạo nhằm đáp ứng kịp thời, hiệu quả đối với công tác phòng, chống các bệnh mới nổi, chưa rõ nguyên nhân trong cộng đồng.
Ban chỉ đạo do Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến làm Trưởng ban. Theo quyết định, ban chỉ đạo sẽ hướng dẫn, tổ chức các hoạt động giám sát, phòng, kiểm soát và điều trị các bệnh chưa rõ nguyên nhân, mới phát sinh trên phạm vi toàn quốc; Phối hợp với các Bộ, ngành liên quan, xây dựng kế hoạch, kiểm tra, giám sát và đánh giá các hoạt động dự phòng, kiểm soát và điều trị chưa rõ nguyên nhân, mới phát sinh./ (An ninh thủ đô (trang 7) 10/9).
Thành lập ban chỉ đạo kiểm soát các bệnh mới nổi
Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến vừa ký Quyết định về việc thành lập Ban chỉ đạo phòng, kiểm soát các bệnh chưa rõ nguyên nhân, mới phát sinh.
Đây là lần đầu tiên, một ban chỉ đạo phòng và kiểm soát bệnh chưa rõ nguyên nhân, mới phát sinh được Bộ Y tế thành lập.
Theo Cục trưởng Cục Y tế dự phòng Nguyễn Văn Bình, hiện nay có rất nhiều căn bệnh mới nổi có ảnh hưởng rộng đến người dân tại Việt Nam cũng như trên phạm vi toàn cầu, đó là các bệnh như HIV/AIDS, cúm A/H5N1, cúm H1N1, SARS, viêm gan siêu vi…
Những năm qua, tại Việt Nam, số người mắc và tử vong do các bệnh mới nổi gia tăng nhanh chóng. Vì vậy, việc thành lập ban chỉ đạo nhằm đáp ứng kịp thời, hiệu quả đối với công tác phòng, chống các bệnh mới nổi, chưa rõ nguyên nhân trong cộng đồng.
Ban chỉ đạo do Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến làm Trưởng ban. Theo quyết định, ban chỉ đạo sẽ hướng dẫn, tổ chức các hoạt động giám sát, phòng, kiểm soát và điều trị các bệnh chưa rõ nguyên nhân, mới phát sinh trên phạm vi toàn quốc; Phối hợp với các Bộ, ngành liên quan, xây dựng kế hoạch, kiểm tra, giám sát và đánh giá các hoạt động dự phòng, kiểm soát và điều trị chưa rõ nguyên nhân, mới phát sinh./. (Gia đình & Xã hội (trang 3) 10/9).
Thủy Nguyên, Hải Phòng: Tỷ số giới tính khi sinh vẫn ở mức cao
7 tháng đầu năm toàn huyện có 3.163 trẻ được sinh ra, tăng 392 trẻ so với cùng kỳ. Số trẻ là con thứ 3 trở lên là 254 cháu, tăng 19 cháu, tương ứng tỉ lệ sinh con thứ 3 trở lên là 8%, giảm 0.5% so với cùng kỳ… Theo báo cáo của ngành DS-KHHGĐ huyện Thủy Nguyên, 7 tháng đầu năm nay, tỷ số giới tính khi sinh của huyện vẫn giữ ở mức cao là 116 bé trai/100 bé gái. .. (Gia đình & Xã hội (trang 3) 10/9).
35 năm thành lập Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng
Sáng 9-9, Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng tổ chức kỷ niệm 35 năm Ngày thành lập (1977 – 2012) và đón nhận Huân chương Ðộc lập hạng ba của Chủ tịch nước trao tặng. Ðồng chí Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ dự và phát biểu ý kiến. Cùng dự có lãnh đạo TP Hải Phòng, Bộ Y tế, Ðại sứ quán CHLB Ðức tại Việt Nam…
Từ quy mô 100 giường bệnh, 12 khoa, phòng từ ngày đầu thành lập, đến nay, Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng trở thành bệnh viện hạng 1 với quy mô 400 giường bệnh, 30 khoa, phòng và hơn 450 cán bộ, thầy thuốc. Bệnh viện đã khám, điều trị cho hơn 3,5 triệu lượt trẻ em, thực hiện phẫu thuật nhân đạo cho hàng nghìn trẻ em bị khuyết tật sứt môi, hở vòm, sụp mi, dị tật chi… Hiện, bệnh viện đang phát triển mạnh mẽ về cơ sở vật chất, trang bị nhiều thiết bị và đội ngũ cán bộ y tế…, cơ bản đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh cho trẻ em trên địa bàn thành phố và các tỉnh lân cận.
Phát biểu ý kiến tại lễ kỷ niệm, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chúc mừng thành tích mà đội ngũ cán bộ, thầy thuốc và nhân viên bệnh viện đạt được trong 35 năm qua. Ðồng chí đề nghị TP Hải Phòng tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện để bệnh viện hoàn thành tốt nhiệm vụ khám, chữa bệnh cho trẻ em và sớm trở thành Bệnh viện chuyên khoa nhi của khu vực duyên hải Bắc Bộ. Phó Thủ tướng nhắc nhở bệnh viện cần tiếp tục ứng dụng kỹ thuật cao vào chẩn đoán và điều trị; giáo dục y đức, nâng cao tinh thần và trách nhiệm của đội ngũ phục vụ tốt cho người bệnh…
Nhân dịp này, Thành ủy, HÐND, UBND thành phố Hải Phòng tặng bệnh viện bức trướng mang dòng chữ"Vì sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe trẻ em", PGS, TS Vũ Thị Thủy, Giám đốc Bệnh viện được tặng Huân chương Lao động hạng ba; Bộ Y tế và UBND thành phố tặng bằng khen nhiều tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc (Nhân dân (trang 1) 10/9).
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Xuyên vừa ký thông tư hướng dẫn lập hồ sơ mời thầu thuốc vào cơ sở y tế.
Theo đó, điểm mới của thông tư là ban hành bảng điểm quy định rất rõ về tiêu chuẩn kỹ thuật các nhóm thuốc dự thầu, tiêu chuẩn năng lực của nhà cung cấp, nguồn gốc của thuốc và yêu cầu trong trường hợp giá thuốc bằng nhau, yêu cầu các hội đồng thầu xét chọn thuốc có điểm kỹ thuật cao hơn hoặc thuốc sản xuất trong nước có tiêu chuẩn tương đương. Trường hợp nhà thầu cung cấp nhiều loại giá cho một loại thuốc sẽ bị loại khỏi danh sách thuốc tham gia đấu thầu.
Phó giám đốc Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) Nguyễn Ngọc Hiền cho biết bệnh viện này đã hoàn tất và trình Bộ Y tế xem xét đề án thu viện phí qua ngân hàng, sẽ triển khai tại bệnh viện trong thời gian tới. Việc triển khai thu phí qua ngân hàng (chấp nhận trả viện phí bằng thẻ tín dụng) nhằm rút ngắn thời gian chờ đợi và an toàn trong vận chuyển viện phí tới ngân hàng. Ông Hiền cho biết Bệnh viện Bạch Mai đã thí điểm được một thời gian và là một trong số rất ít bệnh viện lớn ở VN triển khai thu viện phí bằng hình thức này.
UBND tỉnh An Giang vừa có quyết định ban hành và cho áp dụng khung giá dịch vụ khám chữa bệnh. Theo đó, mức giá dịch vụ kỹ thuật trung bình ở các bệnh viện hạng 2 (bệnh viện cấp tỉnh) bằng 80%, ở các bệnh viện hạng ba (cấp huyện) trở xuống là 70% và đối với trạm y tế xã là 60% so với thông tư 04 (Tuổi trẻ (trang 4) 10/9).
Người nhà chết, đòi bệnh viện chịu trách nhiệm
Chiều 9-9, người nhà bệnh nhân Đ.D.T. (42 tuổi, trú xã Ea Ven, huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk) đã chở thi thể ông T. từ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đắk Lắk đến để trước sân Bệnh viện đa khoa Thiện Hạnh (TP Buôn Ma Thuột) để đòi bệnh viện này phải chịu trách nhiệm.
Bà Nguyễn Thị Bảy (vợ ông T.) cho biết ngày 3-9, ông T. được đưa vào Bệnh viện Thiện Hạnh và các bác sĩ chẩn đoán ông T. bị sốt xuất huyết. 16g ngày 9-9, trong lúc đang truyền dịch thì tay phải của ông T. sưng lớn, ven bị bể, sau đó không truyền dịch được nữa. Người nhà xin chuyển ông T. đi TP.HCM nhưng lại được chuyển đến khoa cấp cứu Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đắk Lắk.
Bác sĩ Phạm Trường Tấn – phó giám đốc, trưởng khoa nội Bệnh viện đa khoa Thiện Hạnh – cho biết khi mới nhập viện, bệnh nhân T. chỉ bị sốt xuất huyết thông thường. Chiều 9-9, khi phát hiện ông T. bị choáng, bệnh viện đã tích cực cấp cứu nhưng bệnh nhân vẫn không hồi phục nên phải chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Đắk Lắk. Đây là trường hợp sốt xuất huyết thông thường chuyển qua choáng đột ngột, nằm ngoài khả năng tiên liệu của bệnh viện. Cũng theo bác sĩ Tấn, khi bệnh nhân đang choáng mà cho chuyển từ Đắk Lắk đi TP.HCM thì không có cơ hội sống do đường quá xa.
Khoa cấp cứu Bệnh viện Đa khoa Đắk Lắk cho biết bệnh nhân Đ.D.T. nhập viện trong tình trạng nguy kịch, suy hô hấp, xuất huyết và tử vong sau đó ít lâu (Tuổi trẻ (trang 4), Tiền phong (trang 2) 10/9).
Sự thật những bệnh viện gắn “sao”
Được gắn mác bệnh viện “3 sao”, bệnh viện “đẳng cấp quốc tế” với những quảng cáo rầm trời về đội ngũ bác sĩ nước ngoài, giáo sư đầu ngành trong nước nhưng đằng sau những bệnh viện “sao” này, vẫn tồn tại một số bất cập yếu kém về chuyên môn.
Nghe quảng cáo bệnh viện quốc tế Vũ Anh, ở quận Gò Vấp, TPHCM là bệnh viện khách sạn hạng sang, ngày 20-2, bà Dương Thị Thanh Lương đưa chồng mình là ông Nguyễn Hữu Hùng, 71 tuổi đến chữa trị đau lưng.
Tại đây, ông Hùng được chẩn đoán xẹp 2 đốt sống lưng và tư vấn nhập viện chữa trị bằng phương pháp bơm xi măng sinh học. Sau mổ 3 ngày, ông Hùng được cho xuất viện về nhà nhưng sau đó đau dữ dội.
Gần một tuần điều trị tiếp ở BV Vũ Anh, các bác sĩ không có hướng giải quyết. Sau đó ông Hùng được chuyển đến BV Nhân dân 115. Giấy ra viện ở BV Nhân dân 115 cho thấy ông Hùng bị viêm phổi, phù não, áp-xe cạnh sống sau phẫu thuật thoát vị đĩa đệm.
Ngày 1- 5, bệnh nhân tử vong. Bà Lương cho biết, nghe quảng cáo bệnh viện khách sạn, đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm nên mới đưa chồng đến.
Những tắc trách của bác sĩ ở BV Vũ Anh như không tư vấn về khả năng phản ứng cơ thể với xi măng sinh học, không kiểm tra kỹ vết thương sau mổ, không phát hiện tình trạng nhiễm trùng sớm để chữa trị… theo bà Lương là nguyên nhân chính dẫn đến ông Hùng tử vong.
Cũng được xem bệnh viện “3 sao”, BV Phụ sản quốc tế Sài Gòn ở quận 1, TPHCM được nhiều sản phụ giàu có “chọn mặt gửi vàng”. Tuy nhiên, ngoài dịch vụ chăm sóc tốt như một khách sạn ra, chuyên môn ở đây thuộc loại khá vừa phải.
Sản phụ Nguyễn Thị Mộng Tuyền (huyện Bù Đăng, Bình Phước) cho biết Tòa án nhân dân quận 1, TPHCM đã thụ lý đơn kiện bệnh viện này ra tòa của chị. Theo chị Tuyền, bắt đầu mang thai chị đến khám thai và được bác sĩ ở đây theo dõi cho đến khi sinh.
“Họ siêu âm và xét nghiệm hơn 10 lần trong quá trình tôi mang thai và khẳng định thai nhi bình thường. Vậy nhưng đến khi tôi sinh ở BV Từ Dũ thì mới phát hiện con tôi bị hội chứng down”- chị Tuyền bức xúc.
Bệnh viện FV ở quận 7, TPHCM cũng được xếp vào bệnh viện “dành cho nhà giàu”. Với mác “sao”, chủ yếu bác sĩ đến từ Pháp điều trị, nhưng chỉ một tháng qua nơi đây tiếp nhận 5 đơn kiện vì những tắc trách của bác sĩ khiến 5 bệnh nhân tử vong.
Ông Lê Văn Vui, ngụ quận Bình Tân, TPHCM có mẹ chết tại BV FV do sai sót từ chuyên môn của bác sĩ nơi đây, cho biết: “Chỉ mổ bắt vít do gãy xương đùi cho mẹ tôi nhưng rút cuộc, mẹ tôi đã không còn. Sở Y tế TPHCM kết luận bệnh viện FV sai sót trong điều trị nhưng họ vẫn chối bỏ trách nhiệm”- ông Vui cho biết.
Giá “khủng” và thất vọng
Ca mổ ruột thừa cho ông Mai Trung Kiên tại BV FV có chi phí lên tới hơn 300 triệu đồng. Sau đó ông Kiên đã tử vong. Ông Lê Văn Vui cho biết, 8 ngày điều trị cho mẹ tại đây phải chi trả hơn 90 triệu đồng.
Bà Nguyễn Thị Ngoạt, 76 tuổi ở Vũng Tàu nằm viện từ ngày 30-5 đến 16-6, chi phí điều trị mổ bắt vít do gãy xương đùi được kê với tổng chi phí hơn 379 triệu đồng, chưa tính thuế VAT.
“Chỉ 16 ngày điều trị, tiêu tốn gần 400 triệu đồng. Vậy mà rút cuộc mẹ tôi đã tử vong bởi những tắc trách của bác sĩ tại đây”- chị Thủy, con bệnh nhân, nói.
Tại BV quốc tế Vũ Anh, phòng đặc biệt loại dành cho một bệnh nhân giá 1,9 triệu đồng/ngày, phòng thường loại dành cho 2 bệnh nhân 1 triệu đồng/ngày.
Tại BV Phụ sản quốc tế Sài Gòn, muốn khám theo yêu cầu bác sĩ, giá từ 150-250 nghìn đồng/lần, dịch vụ sanh thường giá từ 2,5-3,5 triệu đồng/ca, sanh mổ từ 4,5-13 triệu đồng/ca.
Giá khủng về khám và điều trị phải kể đến BV FV. Phòng thường khoảng 1,3 triệu đồng/người/ngày, phòng “VIP” giá khoảng 2 triệu đồng/người/ngày. Nằm phòng săn sóc đặc biệt dành cho người lớn, người bệnh phải trả 8,4 triệu/ngày, chưa kể phí cho điều dưỡng chăm sóc 1,1 triệu đồng/ngày… (Tiền phong (trang 1) 10/9).