Điểm giống nhau giữa say nắng và say nóng là cơ chế điều hòa thân nhiệt của cơ thể bị ức chế dẫn đến tình trạng sốt cao, vã mồ hôi, mất nước, trụy mạch.
Khác nhau giữa say nóng và say nắng
Say nắng thường do nạn nhân trực tiếp ở dưới ánh nắng mặt trời, bị ảnh hưởng của tia tử ngoại chiếu lên da. Triệu chứng thường gặp là nhức đầu, ra nhiều mồ hôi, mặt đỏ gay, lừ đừ, khó thở, có khi đau bụng, nôn mửa, người bứt rứt. Nếu không được cấp cứu kịp thời có thể dẫn đến tình trạng hoa mắt, chóng mặt, sốt cao 41°C đến 42°C, mạch nhanh, sắc mặt tái nhợt. Khi bị nặng sẽ rơi vào mê sảng, co giật, hôn mê và dễ tử vong.
Say nóng thường do tia hồng ngoại của sức nóng (hầm mỏ, lò lửa, nhà xe, nhà mái tôn, trên tàu xe chật chội, nóng bức, ánh nắng buổi chiều…) tác động lên cơ thể kéo dài. Các triệu chứng cũng như say nắng nhưng diễn tiến từ từ với mức độ nhẹ hơn.
Xử trí
Khi gặp nạn nhân bị say nắng say nóng cần tiến hành những việc sau:
– Đưa ngay nạn nhân ra khỏi chỗ nắng, nóng, cho nằm nghỉ ở nơi thoáng mát.
– Nới rộng quần áo hoặc cởi bỏ bớt.
– Dùng khăn tẩm nước mát lạnh, đắp vùng trán, gáy, nách, lau khắp người để làm hạ thân nhiệt. Theo dõi cho đến khi thân nhiệt hạ xuống dưới 38°C.
– Cho uống nhiều nước để bù các chất điện giải, như: nước oresol, nước trà loãng (hoặc nước lọc) pha đường muối (tỉ lệ 8 g đường/1g muối).
– Nếu hôn mê phải đưa đến cơ sở y tế gần nhất để xử trí kịp thời.
Biện pháp phòng ngừa
Để phòng ngừa say nắng, say nóng ngoài việc luyện thân thể, ăn uống đầy đủ và cân đối các chất dinh dưỡng, lưu ý ăn thêm rau quả tươi.
Khi ra ngoài trời nắng cần có mũ che, cổ áo cao để tránh nắng chiếu vào gáy.
Không ở nơi nóng bức quá lâu, khi phải hoạt động liên tục từ 45 đến 60 phút thì phải nghỉ giải lao 10 đến 15 phút. Nếu làm việc ở môi trường nhiệt độ cao phải có quần áo chuyên dụng và luôn chuẩn bị đủ nước để uống khi khát.