Theo quan niệm của Y học cổ truyền, các loại thực phẩm vị cay, tính nóng, có tác dụng tốt trong việc, tăng cường tuần hoàn máu và nâng cao nhiệt độ cơ thể khi trời lạnh. Ngoài ra, các thực phẩm cay còn chứa nhiều vitamin A, C, các chất kháng sinh thực vật alicin giúp chống lại các virút gây bệnh, tăng cường sức đề kháng, ngăn ngừa cảm cúm. Tinh dầu từ gừng, tỏi có công dụng sát trùng, diệt khuẩn, chống viêm nhiễm nhờ chứa glucogen. Bên cạnh đó, các loại thực phẩm cay còn giàu hidrat cacbon, inulin, fitoxterin, phốt pho, i-ốt, sắt, canxi và các nguyên tố vi ôxy hoá có trong thành phần của các thực phẩm này sẽ giúp làm “trẻ hoá” và khôi phục hoạt động của các tế bào trong cơ thể.
Tuy nhiên, một số trường hợp cần hạn chế ăn đồ cay trong bữa ăn hàng ngày như: Những người mắc bệnh tim mạch, tăng huyết áp hay các bệnh về phổi không nên ăn cay vì sau khi ăn, lượng máu lưu thông bị kích thích tăng lên đột ngột làm nhịp tim nhanh hơn, có thể dẫn tới hiện tượng truỵ tim mạch.
Khi mắc các bệnh về đường tiêu hoá như: viêm, loét, phù nề, ung thư dạ dày, viêm thực quản tuyệt đối không sử dụng vì các thực phẩm cay có tính nóng khi ăn có thể kích thích làm bong các lớp niêm mạc dẫn tới chảy máu trong hoặc làm các vết viêm loét càng trở nên trầm trọng.
Những bệnh nhân mắc các bệnh như: viêm túi mật, sỏi mật, viêm tuyến tuỵ khi ăn các đồ ăn cay có thể làm các thành động mạch co lại, quá trình tiết mật trong túi mật cũng gặp nhiều khó khăn. Bệnh nhân có thể gặp phải những cơn co rút nhẹ… Người mắc bệnh trĩ nên loại bỏ đồ ăn cay ra khỏi thực đơn hàng ngày vì tính nóng của loại thực phẩm này càng làm bệnh trầm trọng hơn. Đối với những người cơ thể suy nhược do dương khí kém, người thể nhiệt, thai phụ,… cũng nên hạn chế ăn đồ cay để đảm bảo sức khỏe.