Một ví dụ: Sáu mươi lăm phần trăm số trường hợp, bác sĩ nhãn khoa có thể là người đầu tiên phát hiện ra bệnh nhân mắc chứng cholesterol cao trước bất cứ dịch vụ chăm sóc sức khỏe nào vì họ có thể nhìn thấy các mảng màu vàng bên trong võng mạc. Bạn thấy không? Đôi mắt tiết lộ nhiều dấu hiệu liên quan đến sức khỏe của bạn một cách bất ngờ đấy.
Động mạch mắt có màu đồng hoặc màu bạc
Báo động: Chứng cao huyết áp
Hơn 20 phần trăm người bị cao huyết áp không hề biết họ mắc chứng này nếu không đi khám bệnh. Chỉ cần đi khám mắt thường xuyên hơn, họ có thể phát hiện ra điều này. “Chúng tôi có thể nhìn thấy chứng cao huyết áp qua đôi mắt bởi vì chúng khiến các động mạch ở võng mạc có màu đồng hay màu bạc”, bác sĩ Hải Yến nói. Nếu không điều trị, các mạch máu ở võng mạc và trên toàn cơ thể sẽ dần bị xơ cứng, tăng nguy cơ bị nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.
Nốt ruồi trong mắt
Báo động: U ác tính
“Ánh nắng mặt trời không chỉ có thể tàn phá làn da bạn, nó còn làm tăng nguy cơ phát triển ung thư bên trong nhãn cầu. Khối u ác tính có thể trông như một phần hơi nhô lên hoặc một nốt ruồi ở lớp sắc tố của võng mạc”, bác sĩ Nguyễn Thị Mai, giám đốc chuyên môn bệnh viện Mắt Cao Thắng, TP. HCM, cho biết. Chẩn đoán một khối u ác tính sớm ở mắt sẽ rất quan trọng, bác sĩ cho biết. Nó thường không có triệu chứng nào khác và có thể nhanh chóng di căn đến các mô xung quanh.
Rò rỉ mạch máu
Báo động: Đái tháo đường
Đường trong máu cao có thể làm tắc nghẽn hoặc gây tổn thương đến mạch máu ở võng mạc. Theo thời gian, tình trạng này sẽ làm cho các mạch máu yếu đi và có nhiều lỗ rỗng.
Bác sĩ nhãn khoa có thể phát hiện sự rỉ máu hoặc các bất thường mới xuất hiện ở mạch máu. Thật ra, đái tháo đường gây ra ảnh hưởng lớn đối với mắt và trong những trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến mù mắt. Đây còn gọi là bệnh võng mạc tiểu đường, gồm các tổn thương ở võng mạc do bệnh tiểu đường gây ra.
Viêm mắt
Báo động: Bệnh liên quan đến hệ miễn dịch
Bệnh liên quan đến hệ miễn dịch có thể khiến cơ thể tự tấn công các tế bào khỏe mạnh và các mô, gồm các tế bào và mô ở trong mắt, dẫn đến viêm mắt. “Nếu chúng ta thấy hiện tượng sưng viêm trong mắt, 30-50% trường hợp là bệnh nhân đang có vài dạng bệnh về hệ miễn dịch chưa được chẩn đoán như lupus, bệnh nổi ban đỏ trên người hay viêm khớp mãn tính”, bác sĩ Nguyễn Thị Mai cho biết. Một triệu chứng khác liên quan? Đó là chứng mắt khô trầm trọng, kết quả của việc tuyến lệ bị tổn thương.
Phồng rộp trong nhãn cầu của mắt
Báo động: CSR
Nghe có vẻ lạ nhỉ, nhưng bạn có thể bị phồng rộp bên trong nhãn cầu. Tình trạng này được gọi là bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch (CSR), loại bệnh thường có nguyên nhân từ sự căng thẳng quá độ về cảm xúc và thần kinh, có thể ảnh hưởng mạnh lên cơ thể đến nỗi võng mạc bạn bắt đầu rò rỉ chất lỏng khiến tụ dịch ở võng mạc, dưới dạng bị phồng rộp.
“Trước đây, bác sĩ nhãn khoa từng biết đến CSR như một loại bệnh của những người đàn ông bị stress type A. Khi gặp stress, cá thể thường bùng nổ một cách giận giữ, gây nên hiện tượng tăng huyết áp, xơ vữa động mạch và bệnh mạch vành. Ngày càng nhiều phụ nữ được chẩn đoán mắc chứng bệnh này”, bác sĩ Hải Yến cho biết. Triệu chứng phổ biến nhất là bệnh nhân bị mờ mắt hoặc nhìn thấy những đường gợn sóng khi cố gắng tập trung vào một điểm nào đó. Trong nhiều trường hợp, CSR có thể được làm nhẹ bớt bằng cách điều chỉnh mức độ căng thẳng thần kinh. Nếu không, bệnh nhân có thể được điều trị bằng laser.
Sưng các mạch máu ở tròng trắng
Báo động: Dị ứng
Một số loại dị nguyên như phấn hoa, bụi bặm và những chất bẩn trong lông thú nuôi sẽ di chuyển theo không khí và xâm nhập vào cơ thể qua đường hô hấp thường ảnh hưởng đến mắt. Mắt bạn sẽ tiết ra histamin chống viêm và các hóa chất tự nhiên khác để tự bảo vệ. Điều này gây ra phản ứng phụ, khiến các mạch máu ở bề mặt mắt bị sưng đỏ, nhức, chảy nước mắt. Gặp tình trạng này, bạn nên gặp bác sĩ nhãn khoa để được điều trị kịp thời.
Lồi mắt
Báo động: Bệnh Basedow
Bệnh do thâm nhiễm tế bào Lympho kèm phù nề các mô ở hốc mắt và sau nhãn cầu gây ra, đẩy nhãn cầu ra trước làm mắt bị lồi. Khi lồi quá mức, mắt không nhắm kín, mi hở nên giác mạc dễ viêm loét, tổn thương. Không điều trị sớm mắt sẽ bị loét giác mạc, gây mù lòa.
Khám mắt là khám những gì?
Một cuộc kiểm tra toàn diện đôi mắt bao gồm nhiều bước
Đo thị lực
Bác sĩ sẽ yêu cầu bạn đọc to các ký tự trên biểu đồ được sắp xếp một cách ngẫu nhiên. Nhờ vậy, họ biết được bạn nhìn gần, xa tới cỡ nào bằng cả hai mắt, từng mắt một và có cần phải đeo kính hay không.
Đo áp lực
Chứng tăng nhãn áp xảy ra khi chất lỏng tụ tập ở nhãn cầu, gây ra áp lực có hại cho mắt. Khi bác sĩ xịt một luồng hơi vào mắt bạn, họ có thể đo lường được áp lực mắt qua các phản xạ ánh sáng.
Đo độ giãn nở
Để nhìn sâu vào trong mắt bạn, bác sĩ cần dùng vài giọt thuốc nhỏ mắt đặc biệt để làm giãn nở đồng tử trong mắt bạn, không đau nhưng làm mắt bạn mờ đi một lúc. Một số chuyên gia nhãn khoa có thể sử dụng các thiết bị chuyên dụng như camera để đo. Tuy nhiên, tốt nhất vẫn là đo độ giãn nở bằng cách đầu tiên vì không phải lúc nào camera cũng chụp được toàn bộ hình ảnh.
Khám mắt bằng đèn khe
Bác sĩ dùng đèn có khe của máy sinh hiển vi zoom đến 0 vào giác mạc, mống mắt và võng mạc để phát hiện mô lạ. Bác sĩ dùng giọt thuốc nhuộm vàng để làm cho vết xước dễ thấy hơn.