BS Nguyễn Trung Cấp, Phó trưởng khoa Cấp cứu (BV Bệnh nhiệt đới Trung ương) cho biết, không nói đến những người có nghề nghiệp đặc thù như dân chài lưới, đánh cá thường xuyên ngâm mình trong nước buốt lạnh, cơ thể của họ có sự thích nghi dần với giá buốt, thì với những người bình thường, để tắm được nước lạnh trong môi trường kín gió (chưa nói đến ở giữa thiên nhiên lộng gió như nhiều người Hà Nội vẫn đang làm tại bãi giữa sông Hồng) thì họ cũng phải có sự tập luyện nhất định, chứ không thể bỗng dưng có thể chịu được cái lạnh buốt khi nước lạnh đổ vào người.
Bởi thực thế, khi thay đổi môi trường thay đổi đột ngột, nó dẫn đến một số phản ứng nguy hiểm cho cơ thể.
Đầu tiên phải kể đến khi gặp lạnh đó là phản ứng co các mạch ngoại biên. Ví như những người có tiền sử tăng huyết áp khi bị co mạch ngoại biên thì huyết áp tăng vọt lên, rất có nguy cơ gây tai biến mạch máu não.
Nguy cơ thứ hai có thể xảy ra khi có sự thay đổi nhiệt độ lớn này, đó là có thể xảy ra tình trạng co thắt ở các mạch não, gây co thắt mạch não mà dân ta hay gọi là cảm lạnh. Có thắt mạch máu não đôi khi chỉ là co thắt thoáng qua, bệnh nhân chỉ bị tai biến thoáng qua. Nhưng cũng có người bị co thắt mạnh mẽ đến mức gây tắch mạch, hoại tử vùng não.
Nguy cơ thứ 3 là viêm phổi bởi gặp lạnh đột ngột, chịu lạnh quá lâu dễ viêm phổi và nguy cơ này rất dễ xảy ra. “Mới cách đây vài ngày, viện điều trị cho một bệnh nhân là nam thanh niên rất to khỏe bị viêm phổi bởi lý do rất… lãng xẹt (với nhiều thanh niên trai tráng), đó là dính mưa lâu và lạnh. Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng sốt cao, ho, khó thở. Vì thế, với những người tắm “tiên” giữa trời rét căm căm, mưa, gió buốt như vậy, nguy cơ nhiễm lạnh, viêm phổi hoàn toàn có thể xảy ra”, BS Cấp nói.
“Thông thường những người thường xuyên có hoạt động thể lực, họ thường xuyên phải lao động trong môi trường khắc nghiệt, ví như người đánh cá cơ thể họ quen, dần có khả năng thích ứng với môi trường lạnh, thích ứng của cơ thể tốt thì nguy cơ đó ít xảy ra hơn. Còn với những người chưa quen với môi trường khắc nghiệt, gặp lạnh đột ngột, nguy cơ bị bệnh sẽ tăng nhiều hơn”, BS Cấp nói.
Tuy nhiên, theo BS Cấp, ngay cả những người có sự tập luyện thì việc tắm “tiên” giữa bãi sông giữa thời tiết rét buốt dưới 10 độ C là cực kỳ nguy hiểm, tiềm ẩn nhiều nguy cơ.
Bởi tại bãi sông, không có nhà chắn xung quanh nên rất gió sẽ tăng nguy cơ nhiễm lạnh của những người tắm từ sông đi lên. Hơn nữa, bãi sông không đủ rộng để người ta có thể vận động thể lực mạnh mẽ, làm ấm cơ thể trước khi xuống nước. Trong trường hợp thực hiện được điều này, thì khi tắm xong, từ sông đi lên họ cũng dễ bị nhiễm lạnh. Như cơ thể chúng ta, khi ngâm trong bồn nước ấm không cảm thấy lạnh, nhưng khi đứng lên lau khô người thì thường bị nổi da gà vì lạnh.
Cơ bản, những người không quen với môi trường lạnh thường xuyên, khả năng đáp ứng của cơ thể sẽ kém hơn những người thường xuyên có hoạt động thể lực và tắm bằng nước lạnh, vì thế sự ảnh hưởng sẽ nhiều hơn.
Tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột
BS Cấp cho biết, cứ vào đầu mùa lạnh, số bệnh nhân bị viêm phổi, đột quỵ tăng hơn hẳn so với giữa mùa lạnh. Nguyên nhân là khi mới bước vào đầu mùa lạnh, cơ thể người ta chưa quen, chưa thích ứng được với thời tiết nên dễ trở bệnh.
Với việc tắm nước lạnh này cũng như vậy. Những người có tập luyện, có thói quen, người thường xuyên lao động trong môi trường nước lạnh sẽ dần có sự thích nghi. Còn với người bình thường không nên học theo, kể cả khi bạn vừa có hoạt động thể lực mạnh mẽ, mồ hôi đầm đìa, nóng bừng cơ thể. Bởi trong tình trạng cơ thể đang nóng, đổ gáo nước lạnh vào sẽ thấy người “bốc hơi”, cho thấy sự chênh lệnh giữa nhiệt độ cơ thể và nước tắm, kéo theo một loạt nguy cơ kể trên.
“Vì thế, với thời tiết giá rét như hiện nay, mọi người cần chú ý để phòng ngừa những nguy cơ tai biến cho cơ thể khi tắm. Quan trọng nhất là nên tắm trong phòng kín gió và tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột. Sự thay đổi nhiệt độ này thể hiện ở hai tình huống, đó là người đang nóng bừng bừng sau thể dục về nhà tắm luôn nước lạnh, hay đang ở trong phòng tắm nước nóng lại bước ngay ra môi trường lạnh. Vì thế, khi tắm xong, cần lau khô người và mặc đồ ấm áp trong phòng tắm xong mới nên bước ra ngoài”, BS Cấp khuyến cáo.
Đặc biệt với những người có vấn đề về huyết áp càng phải lưu ý những điều này để phòng nguy cơ tai biến.