Số lượng tinh trùng ít riêng điều này không có nghĩa là vô sinh. Nhiều người tinh trùng ít nhưng vẫn có thể làm cha, nhưng cần nhiều thời gian mới thụ thai được hoặc xác suất thụ thai không cao. Nhưng điều đáng nói là ít tinh trùng lại thường đi với tình trạng tinh trùng kém chất lượng, bất thường hay kém hoạt động.Vấn đề tinh trùng ít có rất nhiều nguyên nhân:
– Do tiếp xúc hoặc làm trong môi trường có những chất độc hại như: hóa chất diệt côn trùng, tia X, dung môi trong sản xuất sơn, tiếp xúc với các kim loại nặng như chì, thủy ngân, thạch tín…
– Nghẹt ống dẫn tinh do viêm nhiễm.
– Phóng tinh ngược dòng hay không phóng tinh đúng lúc cực khoái.
– Suy tinh hoàn, tinh hoàn lạc chỗ hoặc chấn thương tinh hoàn cũ.
– Bìu dái có nước, dãn tĩnh mạch thừng tinh, các bệnh quai bị…
Để bảo đảm kết quả XN tinh trùng đồ một cách chính xác, cần lấy mẫu sau khi ngưng quan hệ tình dục ít nhất 3-5 ngày ngay tại phòng xét nghiệm bằng cách thủ dâm. Vậy như thế nào là tinh dịch tốt phải được hiểu là tốt cả về số lượng cũng như chất lượng. Về lượng, đảm bảo có từ 2-5 ml trong một lần xuất tinh, về số bảo đảm trên 20 triệu tinh trùng trong 1ml, di động hơn phân nửa, trong đó hơn 1/3 là bình thường và bạch cầu có trong 1 ml tinh dịch ít hơn 1 triệu.
Thông thường phải thử 2 mẫu vì số lượng tinh trùng thay đổi trong từng trường hợp. Số lượng tinh trùng thấp cũng có nhiều loại:
– Vô tinh: tinh dịch không có tinh trùng do không sản xuất được hay do nghẹt, dễ gây vô sinh.
– Ít tinh trùng: có ít hơn 20 triệu tinh trùng trong 1 ml tinh dịch, trường hợp nhẹ từ 10 đến dưới triệu, trường hợp nặng chỉ có dưới 5 triệu.
– Tinh trùng yếu, kém di động mặc dù số luợng tinh trùng bình thường.
– Tinh trùng bất thường, có khi nặng trên 70 % tinh trùng bất thường.
Làm thế nào để có tinh trùng chất lượng tốt?
Một số biện pháp sau có thể giúp tăng cơ may tạo ra tinh trùng khỏe mạnh.
– Bổ sung vitamin và vi chất: Uống multivitamin hàng ngày có thể cung cấp đủ selenium, kẽm, acid folic để sản xuất ra đủ số lượng tinh trùng và là tinh trùng có chất lượng. Tinh trùng rất nhạy cảm với các chất ôxy hóa, những phân tử ôxy không ổn định có thể làm tổn thương màng tế bào. Trong multivitamin có các vitamin chống ôxy hóa như vitamin C và E, những vitamin có tác dụng bảo vệ tinh trùng không bị tổn thương.
– Giảm stress: Cuộc sống có quá nhiều yếu tố gây căng thẳng (stress) và kéo dài có thể ảnh hưởng đến một số hormon cần để tạo ra tinh trùng. Có khó khăn về khả năng sinh con lâu dài cũng là một tác nhân gây stress và trực tiếp hay gián tiếp ảnh hưởng đến một số hormon hay chức năng tình dục.
– Vận động thân thể thường xuyên: Tốt cho sức khỏe toàn thân và sức khỏe sinh sản. Ngay cả loại vận động lâu như chạy maratông cũng không ảnh hưởng xấu đến khả năng sinh sản. Chỉ cần đừng tập quá sức.
– Kiểm soát cân nặng: Lượng mỡ của cơ thể quá nhiều hay quá ít có thể làm cho sự sản xuất ra các hormon sinh sản bị rối loạn, dẫn đến giảm số lượng tinh trùng và tăng tỷ lệ các tinh trùng bất thường. Để có thể sản xuất ra tinh trùng có chất lượng cao, nên giữ chỉ số khối lượng cơ thể (BMI) trong khoảng 20 – 25.
Ngoài chế độ dinh dưỡng như ăn nhiều chất giàu năng lượng như trứng, sữa, paté, thị bò, giá sống, hải sản…, nên uống bổ sung thêm các loại vitamin nhóm B như B1, B6, B12, vitamin E, các yếu tố vi lượng như kẽm; thể dục thể thao nhẹ nhàng, không uống bia rượu, bỏ thuốc lá, tránh tiếp xúc với các hóa chất độc hại đã nêu…
Những thực phẩm tốt cho tinh trùng
• Vitamine B12:
Thiếu hụt sinh tố B12 cũng ảnh hưởng quan trọng đối với khả năng sinh sản. Yếu tố nội tại, do dạ dày tiết ra, là 1 chất cấn thiết cho sự hấp thu chính yếu B12. khi niêm mạc dạ dày bị lão hóa nó sẽ không tiết ra đủ yếu tố nội tại, kết quả là thiếu hụt B12 và vì vậy sẽ gây ra thiếu máu trầm trọng, thiếu máu cấp tính. Thậm chí những bệnh này có thể dẫn đến vô sinh ở cả phụ nữ và anm giới. Một nghiên cứu đã chứng minh rằng có thể cải thiện khả năng sinh sản ở những người vô sinh do thiếu máu cấp tính nếu những người này được tiêm bổ sung sinh tố B12. một nghiên mù đôi trên 375 trường hợp vô sinh nam được tiêm mỗi ngày mecobalamin mặc dù không ai trong số những người tham gia nghiên cứu được đánh giá là thiếu vitamin B12. tuy nhiên, hơn 1 nửa số người có mật độ tinh trùng rất thấp đã có đáp ứng với việc tăng khả năng sinh sản ting trùng. Do đó, vitaminB12 cũng có thể tác động tích cực lên khả năng sing sản trên những đối tượng không thiếu hụt vitamin B12.
• VitaminC:
Từ lâu vitamin C đã được xem là có vai trò quan trọng đối với khả năng sinh sản. Trong những năm gần đây, đã có những cảnh báo về ảnh hưởng có hại của các gốc tự do lên khả năng sinh sản cũng như nhiều chức năng khác. VitaminC có thể làm giảm các tác hại của các gốc tự do này đối với cơ thể, trong đó có khả năng sinh sản. Nhiều nghiên cứu nhận thấy việc bổ sung vitaminC không chỉ làm tăng mật độ tinh trùng mà còn cải thiện chất lượng tinh trùng. Trong 1 nghiên cứu khác, 30 trường hợp vô sinh nam được điều trị 1gam vitaminC mỗi ngày. 2 tháng sau tất cả những người vợ của nhóm vô sinh nam này đã có thai, ngược lại không ai trong số các bà vợ của nhóm được điều trị bằng giã dược có thai.
• Kẽm:
Là 1 trong những chất khoáng dinh dưỡng quan trọng nhất có liên quan đến vô sinh nam. Nồng độ kẽm trong tinh dịch có liên quan trực tiếp đến độ di động cú tinh trùng và nếu chế độ ăn thiếu kẽm có thể làm giãm cả về số lượng tinh trùng lẫn thể tích tinh dịch. Hơn nữa vô sinh nam ở người không có tinh trùng cũng như ở người có mật độ tinh trùng ít có thể thấy nồng độ kẽm trong tinh dịch giảm. Nhiều thử nghiệm lâm sàng đã chứng minh được việc bổ sung kẽm có hiệu quả trong điều trị vô sinh. Nghiên cứu trên 14 trường hợp vô sinh nam chưa rõ nguyên nhân có mật độ tinh trùng thấp (< 40 triệu /ml ) được điều trị 220 mcg sulfat kẽm mỗi ngày. Sau 4 tháng điều trị đã có dấu hiệu cải thiện về mật độ tinh trùng, về số lượng tinh trùng di động có tiến trước và cả về số lượng hình dạng bình thường của tinh trùng – vợ của 2 trong số 14 người này đã có thai.
• L-arginine:
L-arginine là 1 tiền chất của testosterone, để duy trì 1 lượng tinh trùng bình thường của nam giới cần phải có 1 số lượng đầy đủ chất này trong chế độ ăn. Lượng L-arginine đầy đủ cũng có vai trò quan trọng đối với độ di động của tinh trùng vì nó là tiền chất của tiến trình tổng hợp đa vitamin và cũng là tiền chất của oxyt – nitric. Oxyt -nitric hiện diện trong tinh dịch có vai trò quan trọng đối với sự di chuyển của tinh trùng. Tinh trùng dị dạng cũng có thể là 1 biểu hiện chuyển hóa bất thường của L-arginine. Sử dụng Arginine, liều 9g/ngày, có thể có đáp ứng tốt với 1 số trường hợp tinh trùng di động kém. Một nghiên cứu khác cho thấy L-arginine 4g / ngày cũng làm cải thiện mật độ tinh trùng ở những người có mật độ tinh trùng ít.
Sự can thiệp và cải thiện chế độ dinh dưỡng là 1 biện pháp đơn giản, an toàn và ít tốn kém có thể giúp làm tăng khả sinh sản của các cặp vợ chồng hiếm muộn. Hiệu quả của các phương pháp này, tuy chưa được chứng minh tuyệt đối, có thể là 1 phương pháp điều trị hữu hiệu cho nhiêu vợ chồng hiếm muộn.