Cuốn Bé làm quen với chữ cái (hành trang cho bé chuẩn bị vào lớp 1) của tác giả Nguyễn Thị Thúy Hà, nhà xuất bản (NXB) Đại Học Sư Phạm, được nộp lưu chiểu tháng 1/2012. Ở bài 14 (học chữ C) có in những con vật, đồ vật có chữ cái là “C”, trong đó có lá cờ của… Trung Quốc.
Các chuyên gia giáo dục đánh giá, mặc dù không có quy định nào về việc phải in cờ Việt Nam hay cờ Trung Quốc khi học đến chữ cái “C” nhưng xét ở một góc độ nào đó nó sẽ có ảnh hưởng đến mặt tư duy của trẻ. Cờ Tổ quốc là biểu tượng thiêng liêng của đất nước nên cần để cho trẻ em làm quen với hình ảnh này, không thể giới thiệu cờ nước khác cho những đứa trẻ bắt đầu tiếp cận với tiếng Việt. Đáng nói hơn đây là cuốn sách do chính tác giả người Việt biên soạn.
Trao đổi với PV Dân trí, PGS.TS Đinh Ngọc Bảo – Giám đốc NXB ĐH Sư Phạm cho hay, hiện tại NXB đang khẩn trương làm việc với tác giả cũng như với đơn vị liên kết phát hành sách để xem sai sót bắt nguồn từ đâu. Ngay sau khi có kết quả sẽ thông tin công khai để xã hội được biết”.
Trước thông tin này, TS Đinh Văn Vang – Tổng biên tập của NXB ĐH Sư Phạm giải thích với một số báo là bản sách của đơn vị này phát hành đã in cờ Việt Nam. Nếu cuốn sách được in ra với bản có “cờ Trung Quốc” thì chắc chắn là bản in mạo danh NXB ĐH Sư Phạm, Giám đốc NXB ĐH Sư Phạm nhấn mạnh: “Đó chỉ là quan điểm cá nhân chứ không phải là của NXB ĐH Sư Phạm”.
PV Dân trí phát hiện thêm 2 đầu sách dành cho trẻ có in cờ Trung Quốc.
Đối với cuốn Bồi dưỡng tình cảm nằm trong tập 2 bộ sách “10 phút cho bé trước giờ đi ngủ” dành cho đối tượng trẻ từ 2 – 4 tuổi (do NXB Mỹ Thuật liên kết với Công ty TNHH Thương Mại và Dịch vụ Văn hóa Đinh Tị phát hành, được nộp lưu chiểu năm 2012) thì lỗi sai sót lại tiếp tục xuất phát từ khâu biên tập trong việc dịch và chỉnh sửa từ bản gốc tiếng Trung Quốc ra. Tại trang 8 với bài học dành cho trẻ mang tựa đề “Yêu Tổ quốc” có nội dung: “Tổ quốc của chúng ta là Việt Nam. Quốc kỳ của chúng ta chính là lá cờ đỏ sao vàng. Bé hãy tô màu đúng cho lá cờ đỏ sao vàng của Tổ quốc ta nhé”. Ở phía dưới là hình lá cờ Tổ quốc Việt Nam chưa tô màu, trong khi đó, hình bên cạnh về phía tay phải là hình ảnh một em nhỏ đang cầm… lá cờ Trung Quốc.
Hình lá cờ Trung Quốc trong cuốn Bồi dưỡng tình cảm thuộc tập 2 bộ sách “10 phút cho bé trước giờ đi ngủ”.
Trong cuộc trò chuyện cùng PV Dân trí chiều nay 7/3, bà Đặng Thị Bích Ngân – Giám đốc NXB Mỹ Thuật chia sẻ: “Bài học này trong cuốn "10 phút cho bé trước giờ đi ngủ" là giúp trẻ phân biệt đâu là cờ của Tổ quốc Việt Nam. Vì thế, mặc dù có lỗi nhưng không quá nặng”.
Cũng theo bà Ngân thì NXB Mỹ Thuật cũng đã có yêu cầu phía đơn vị liên kết thu hồi sách này để khắc phục cho khớp hơn, mặc dù sách này là để bố mẹ đọc cho trẻ, không phải là trẻ đọc. Còn nếu bố mẹ nào mà không hiểu cờ Việt Nam và cờ Trung Quốc thì điều đó là đáng chê trách.
Thừa nhận sai sót, ông Nguyễn Quang Tuấn – Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Văn hóa Đinh Tị khẳng định: “Đây là tai nạn nghề nghiệp hết sức đáng tiếc mà chúng tôi mắc phải, tuy nhiên chúng tôi đã kịp thời khắc phục sự cố khi sách chưa được tiêu thụ rộng rãi trên thị trường theo đúng nguyên tắc xuất bản, cũng như tuân thủ nghiêm túc các yêu cầu của các cơ quan có thẩm quyền. Ngay sau khi thu hồi, chúng tôi đã cho huỷ toàn bộ loạt sách sai sót trên và không có kế hoạch sửa chữa để xuất bản lại cuốn sách này. Chúng tôi hiểu đây là một vấn đề hết sức nhạy cảm mà những người làm công tác xuất bản như chúng tôi phải vô cùng tỉnh táo để không mắc phải".
Ông Nguyễn Quang Tuấn nhấn mạnh: "Chúng tôi cũng xem đây là một bài học lớn trong quá trình làm nghề và đã nghiêm khắc kiểm điểm lại toàn bộ quá trình hoạt động của công ty nói chung và ê kíp thực hiện cuốn sách nói riêng khi để xảy ra sai sót trên. Trong sự việc này, chúng tôi hy vọng nhận được cái nhìn thông cảm và khách quan từ phía các cơ quan truyền thông báo chí cũng như độc giả để chúng tôi có cơ hội hoàn thiện những sản phẩm tiếp theo nhằm đem lại lợi ích cao nhất cho cộng đồng và cho đất nước".
Ông Tuấn còn cho biết, số lượng bản in đối với tập 2 là 2.000 cuốn, tuy nhiên số lượng phát hành mới chỉ khoảng 1.000 cuốn và đã thu hồi thêm 500 cuốn. Do lượng phát hành ra không nhiều nên việc khắc phục cũng bớt khó khăn hơn.
Sau những sự việc vừa qua cho thấy, việc xuất bản hiện nay có rất nhiều điều bất cập từ khâu quản lý đến việc thẩm định nội dung. Theo Luật Xuất bản thì trước khi phát hành ít nhất 10 ngày thì đơn vị xuất bản phải nộp 3 bản lưu chiểu Bộ Thông tin – Truyền thông; trường hợp số lượng in dưới ba trăm bản thì nộp hai bản. Trong trường hợp phát hiện xuất bản phẩm vi phạm quy định của Luật này thì Bộ Thông tin – Truyền thông có văn bản yêu cầu nhà xuất bản, cơ quan, tổ chức được phép xuất bản tổ chức thẩm định nội dung và áp dụng các biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật.
Trước việc một số sách dành cho trẻ em biên dịch từ nước ngoài mắc những sai sót, nhiều độc giả báo Dân trí đặt ra câu hỏi: tại sao các nhà xuất bản lại quá lạm dụng việc "nhập khẩu"/mua bản quyền sách tham khảo từ nước ngoài để biên dịch đưa vào sử dụng trong khi ở trong nước có nhiều nhà sư phạm có thể biên soạn được sách dành cho các lứa tuổi?
Nguyễn Hùng – Minh Thương