Lần đầu tiên, một ban chỉ đạo phòng và kiểm soát bệnh chưa rõ nguyên nhân, mới phát sinh vừa được Bộ Y tế thành lập. Ông Nguyễn Văn Bình (ảnh), cục trưởng Cục Y tế dự phòng, ủy viên thường trực ban chỉ đạo, nói với Tuổi Trẻ:
– 30 năm qua, hơn 30 bệnh mới xuất hiện và ngày càng có thêm nhiều bệnh mới. Có năm nguyên nhân của tình trạng này là những biến đổi về thời tiết, môi trường, khí hậu, sức ép dân số, giao lưu đi lại trên toàn thế giới và một điều quan trọng nữa là khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển, trình độ giám sát bệnh tật tốt hơn và phát hiện bệnh mới nhiều hơn. Mặt khác, khi người ta đè ép một loại bệnh này thì một căn bệnh khác có nguy cơ bùng lên. Cách đây hơn 20 năm, đã có lúc người ta nghĩ rằng thuốc kháng sinh sẽ giúp kiểm soát bệnh lây nhiễm, nhưng thực tế ý nghĩ này đã thất bại.
* Những căn bệnh mới nào ông cho là có ảnh hưởng rộng trong cộng đồng và khả năng đáp ứng của VN, thưa ông?
– Tôi cho rằng các bệnh ảnh hưởng trên phạm vi toàn cầu như HIV/AIDS, cúm A/H5N1, cúm H1N1, Nipah virus, viêm gan siêu vi… Riêng viêm gan siêu vi, hiện đã có viên gan siêu vi A, B, C, D, E, G, H, nhưng dự báo số loại siêu vi gây viêm gan có thể còn quá số lượng chữ cái trong bảng chữ cái hiện hành. Về khả năng đáp ứng trong điều kiện dịch lớn, qua thực tế kinh nghiệm chống dịch SARS hay dịch cúm A/H1N1, tôi cho là VN có thể đáp ứng chống dịch, trong điều kiện các dịch lớn sẽ hòa quyện với mạng lưới của thế giới và độc lập trong các dịch quy mô nhỏ và vừa.
* Lần đầu tiên có một ban chỉ đạo phòng chống, kiểm soát bệnh chưa rõ nguyên nhân tại VN, lý do của việc này là gì và nhiệm vụ của một “ban đặc biệt” này như thế nào trong hệ thống của ngành y tế nói chung?
– Các ưu tiên của ban chỉ đạo là nhanh chóng, kịp thời, hiệu quả, theo hướng có bệnh gì mới thì có vai trò của ban trong công tác phòng chống và kiểm soát bệnh, mà ở đây là tất cả những bệnh chưa rõ nguyên nhân, trong đó có cả ung thư. Tùy theo điều kiện mỗi nước, nhưng ở VN tôi cho rằng nhiệm vụ của ban chỉ đạo là tập trung giải quyết những tình huống y tế chưa rõ nguyên nhân nổi cộm. Đó cũng là vai trò của ngành y tế.
* Theo ông, những gì cần chú ý ưu tiên trong thời gian tới đây?
– Đó là các bệnh lây qua đường hô hấp và bệnh lây truyền từ động vật.