Theo đó, nếu phát hiện đơn thuốc của bác sỹ nào “có vấn đề” và không được phía Bảo hiểm xã hội (BHXH) thanh toán thì bác sỹ đó phải chịu toàn bộ trách nhiệm trước bệnh viện.
Chặn những chỉ định, đơn thuốc “có vấn đề”
Theo đó, đối với những đơn thuốc hay hồ sơ bệnh án của bệnh nhân BHYT có những chỉ định xét nghiệm, chụp chiếu bất hợp lý và bị phía Bảo hiểm xã hội (BHXH) từ chối thanh toán thì chính vị bác sỹ chỉ định chụp chiếu và kê đơn thuốc bị từ chối thanh toán đó phải chịu trách nhiệm.
Hình thức chịu trách nhiệm là vị bác sỹ có tên trong hồ sơ bệnh án và trên đơn thuốc phải bỏ ra toàn bộ số tiền của đơn thuốc mà đáng ra phía bảo hiểm sẽ thanh toán cho bệnh viện.
Ngoài ra, với những đơn thuốc có giá trị lớn đều được hội chẩn kỹ càng trước khi được phê duyệt.
Tương tự, bệnh viện Đa khoa khu vực Phúc Yên – tỉnh Vĩnh Phúc cũng có những biện pháp “siết chặt” chuyện kê đơn của bác sỹ để hạn chế tiêu cực. Theo đó, nếu lãnh đạo bệnh viện phát hiện đơn thuốc nào không hợp lý thì người kê đơn sẽ bị cắt thưởng và trừ thẳng về khoa.
Bệnh viện Đa khoa Phố Nối – Hưng Yên cũng quy định nếu BHXH “treo” không quyết toán những đơn thuốc, xét nghiệm bất hợp lý thì bác sĩ kê đơn phải chịu trách nhiệm.
Đơn thuốc vượt trần: Bác sỹ tự bỏ tiền túi ra bù
Ngoài những biện pháp này, để tránh tình trạng vượt trần, âm quỹ BHYT, nhiều bệnh viện còn “gây áp lực” cho bác sỹ bằng cách ra trần tối đa cho mỗi đơn thuốc.
Một bác sỹ làm việc tại một bệnh viện tuyến Trung ương tại Hà Nội (đề nghị giấu tên) cho biết bệnh viện của ông ra quy định nếu mỗi đơn thuốc cho bệnh nhân BHYT vượt quá mức tối đa bệnh viện cho phép thì bác sỹ kê đơn đó sẽ phải bỏ ra phần chênh lệch đó để trả lại cho bệnh viện!
Quy định này đã khiến nhiều bác sỹ của bệnh viện này ngỡ ngàng và “gặp khó” khi thực hiện. Bởi trên thực tế, có những đơn thuốc đúng là không “vượt trần” nhưng có những đơn chỉ vì “trần” này mà bệnh nhân khổ, phải tự bỏ tiền ra mua phần thuốc chênh lệch vì bác sỹ không thể bỏ tiền hộ.
Theo ông Phạm Lương Sơn, Trưởng ban thực hiện chính sách BHYT (BHXH Việt Nam) thì tình trạng “siết bệnh nhân” bằng trần đơn thuốc, qua đó gián tiếp “siết” bác sỹ như những cách làm ở trên xảy ra phổ biến ở nhiều bệnh viện trong cả nước, đặc biệt là những bệnh viện lớn có nguy cơ (và thực tế là đã) bị vượt trần ở mức cao.
Tuy nhiên, có rất hiếm bệnh viện ra quy định này bằng văn bản (trừ bệnh viện Trưng Vương tại TP.HCM và hiện bệnh viện đã phải bỏ quy định trần đơn thuốc bởi như vậy là sai luật).
Trên thực tế, chuyện bác sỹ lạm dụng thuốc, chụp chiếu, xét nghiệm xảy ra rất phổ biến. Theo thống kê của BHXH Việt Nam, có những đơn thuốc được kê 2 loại kháng sinh cùng công dụng.
Ngoài ra, có những đơn thuốc chứa đến 5,6 loại thuốc bổ, thực phẩm chức năng. Đây là những đơn được chứng minh “có vấn đề” và phía BHXH đã từ chối thanh toán.
Tình trạng bác sỹ lạm dụng thuốc, xét nghiệm là vấn đề bức xúc nhưng cách xử lý như trên của các bệnh viện được đánh giá là vừa không đúng luật, vừa không tối ưu. Nguyên nhân là vì nếu cứ đưa ra trần đơn thuốc và đơn nào cũng bằng trần ấy (trong khi không đáng phải kê bằng trần đó) thì cũng là có vấn đề.