Thái Bình quê mình số lượng nhà sập, tốc mái rất nhiều. Cây cối trong vườn không gãy gập thì cũng tan nát, xác xơ. Ngoài đồng, hoa màu mất sạch. Cá trong ao chạy hết ra sông. Điện mất, nước ngập, bà thím mình bảo: “Tết năm nay về quê nhớ mua cho thím nải chuối nhé”.
Nhìn cảnh hoang tàn, thương dân làng đến não lòng. Thế là vườn cây, ao cá với bao nhiêu mồ hôi, công sức đổ cả ra sông, ra biển.
Theo thông báo của Bộ NN&PTNT, bão Sơn Tinh đã gây thiệt hại 7.500 tỉ đồng, trong đó Thái Bình thiệt hại nặng nhất, hơn 2.600 tỷ đồng. Các tỉnh Nam Định 1.500 tỷ đồng, Hải Phòng 1.000 tỷ đồng… Nhiều diện tích cây dài ngày không thể khôi phục sản xuất vì đã quá thời vụ. Đặc biệt, bão đã làm 8 người chết, 3 người còn mất tích và gần 100 người bị thương.
Đang buồn, chú em ở Hải Phòng gọi điện: “Bão lớn quá anh ạ. Nhiều ngư dân không kịp vào bờ, tàu thuyền đắm, người mất tích. Bão to thế mà không thông báo để phòng chống”.
Đúng là sự tàn phá của cơn bão Sơn Tinh có một nguyên nhân rất lớn là người dân đã không được dự báo trước. Có lẽ chính xác hơn là Trung tâm Khí tượng thủy văn đã dự báo khá “tù mù”. Tù mù về thời gian, tù mù về địa điểm bão đổ bộ và tù mù cả về cấp độ bão.
Lúc đầu, Trung tâm thông báo bão đổ bộ vào miền Trung, gió giật cấp 11- 12. Thế nhưng thực tế, bão lại đổ bộ vào miền Bắc, lên đến tận vùng Quảng Ninh, Hải Phòng và gió giật lên đến cấp 13 – 14.
Trả lời báo chí, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Trung ương Bùi Minh Tăng nói rẳng diễn biến cơn bão rất phức tạp, “không mô hình đài nào có thể dự báo trước được, kể cả Mỹ và Nhật Bản”. Tổng giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia Bùi Văn Đức thì nói :”Dự báo chỉ là dự báo thôi”.
Theo mình, hai bác này nói như vậy là có phần bao biện. Bao biện bởi lẽ lý do nào mà các bác dám khẳng định rằng Mỹ, Nhật cũng không dự báo được? Mặt khác, họ cũng có thể có sự nhầm lẫn nhưng hàng nhiều năm mới có sự sai sót. Còn ở ta, đây không phải sai sót lần đầu và cũng không phải hiếm!
Riêng câu nói của bác Đức thì, xin lỗi, rất vô trách nhiệm. Bác cần nhớ giúp, các bác là những nhà khoa học được đào tạo bài bản, trung tâm được trang bị thiết bị hiện đại, mỗi năm tiêu tốn nhiều và rất, rất nhiều tỉ đồng từ tiền đóng thuế của dân để làm việc dự báo cho dân. Thế nhưng khi thiên tai xảy ra, đã không dự báo chính xác lại còn lý sự “dự báo chỉ là dự báo thôi” là chối bỏ trách nhiệm.
Vâng, đành rằng thiên tai vốn đỏng đảnh, bất thường, khó lường nhưng không có nghĩa là bó tay. Và càng không có nghĩa dự báo bão về Quảng Nam để rồi bão lại vào… Quảng Ninh. Dự báo bão cấp 12 mà bão lại cấp 14, thưa các bác!
Một sự trùng lặp khá hi hữu là cùng thời gian này, tại nước Ý, một tòa án đã kết án 7 nhà khoa học mỗi người 6 năm tù chỉ vì không đưa ra cảnh báo trước về trận động đất cướp đi sinh mạng của hơn 300 người năm 2009.
Đành rằng phán quyết trên gặp phải sự phản ứng của nhiều nhà khoa học vì dự báo động đất khó hơn dự báo bão rất nhiều nhưng có thể đoán chắc, họ đã hoặc sẽ phải chịu hình phạt có thể ít nghiêm khắc hơn. Điều quan trọng là với lương tâm của những nhà khoa học chân chính, chắc họ sẽ rất day dứt chứ không bao giờ “phủi tay” bằng một câu nói vô trách nhiệm: “dự báo chỉ là dự báo thôi”.
Có lẽ cũng như mình, nhân dân vùng bị thiên tai và nhân dân cả nước đang trông chờ một hình thức nào đó đối với sự việc vừa qua bởi quyền lợi phải luôn đi kèm với trách nhiệm.
Hưởng lương từ tiền thuế của dân thì phải có trách nhiệm trước công việc mà Nhà nước và nhân dân giao phó chứ không thể “được chăng hay chớ”, phải không các bạn?