Các yếu tố gây bệnh
Nguyên nhân gây bệnh được xếp thành 4 nhóm chính: vi khuẩn (các loại vi khuẩn gram (+) hay gặp như tụ cầu, liên cầu, phế cầu, các loại vi khuẩn gram (-) như trực khuẩn mủ xanh…), nấm (các loại nấm sợi là chủ yếu như Aspergillus, Furasium, Cephalosporum), vi rút (chủ yếu thuộc họ Herpes: H.simplex typ 1, H. varicell-zoster) và ký sinh trùng (Acanthamoeba, Nocardia).
Các bệnh lý sẵn có tại mắt như bệnh lý mi mắt (lông xiêu, lông quặm, hở mi do liệt dây thần kinh số VII, khuyết mi sau mổ u mi có thể gây loét giác mạc), bệnh lý kết giác mạc như sẹo giác mạc, sạn vôi, khô mắt, mất cảm giác giác mạc, đặc biệt các phẫu thuật trước đó can thiệp vào giác mạc kết mạc đều có thể gây viêm loét giác mạc.
Trên một số cơ địa bệnh lý toàn thân đặc biệt như: suy dinh dưỡng thiếu vitamin A ở trẻ em, hội chứng suy giảm miễn dịch, bệnh lý chuyển hóa như bệnh đái tháo đường…
Các phương pháp điều trị không đúng, lạm dụng thuốc như các phương pháp điều trị dân gian không khoa học như đắp lá, đắp ếch nhái vào mắt. Lạm dụng kháng sinh và thuốc chống viêm nhóm corticoid là một nguy cơ cao gây viêm loét giác mạc vì hiện nay các chế phẩm tra mắt có chứa thành phần corticoid được bán rộng rãi, rất khó kiểm soát.
Sau khi bị chấn thương vào mắt 1-2 ngày có thể thấy mắt cộm, kích thích chảy nước mắt, chói mắt khi ra nắng, nhìn mờ. Người bệnh nhìn mờ tăng dần, một số trường hợp nhìn mờ nhanh chóng kèm theo mắt đau nhức nhiều, thậm chí thị lực chỉ còn phân biệt được sáng tối. Khám bệnh thấy mi mắt sưng nề, mắt đỏ do kết mạc cương tụ mạnh, giác mạc mất tính trong suốt, có ổ loét hoặc ổ viêm mờ đục, có thể ít hoặc nhiều xuất tiết mủ. Bờ ổ loét trong đều hoặc nham nhở tùy nguyên nhân, thấy thâm nhiễm sâu trong nhu mô giác mạc hay mủ tiền phòng. Một số trường hợp nặng có thể có biến chứng thủng giác mạc, phòi tổ chức nội nhãn.
Hệ luỵ của viêm loét giác mạc
Khi đáp ứng điều trị, viêm loét giác mạc để lại sẹo giác mạc, tùy theo mức độ nặng nhẹ mà gây mờ mắt ở các mức độ khác nhau: nhẹ có thể là sẹo như màng khói, nặng thường là sẹo dày trắng đục, kèm theo tăng nhãn áp. Trong trường hợp diễn biến nặng, viêm loét giác mạc gây thủng giác mạc, viêm loét toàn bộ giác mạc, viêm nội nhãn hoặc viêm toàn nhãn.
Và điều trị
Cần xác định nguyên nhân gây viêm loét giác mạc để điều trị, nguyên tắc dựa vào kháng sinh đồ. Tuy nhiên hiện nay ở tuyến huyện và một số tuyến tỉnh không tiến hành xét nghiệm vi sinh để xác định nguyên nhân do vậy điều trị nguyên nhân gặp nhiều khó khăn.
Đối với vi khuẩn: hiện nay chủ yếu dùng nhóm quinolone thế hệ thứ 2 (ofloxacin, ciprofloxacin, norfloxacin..), thế hệ thứ 3 (levofloxacin), thế hệ thứ 4 (moxifloxacin, gatifloxacin). Ngoài ra nhóm tobramycin và gentamycin, nhóm cephalosporin đường uống và đường tiêm…
Đối với thuốc kháng nấm: dùng các dẫn xuất azole (ketoconazole, fluconazole, itraconazole…), dẫn xuất polyene (amphotericin-B, natamycine…)
Đối với thuốc kháng virus, hiện nay dùng nhóm acyclovir thuốc tra và thuốc uống.