Bốn nhiều và nhìn mờ
Ăn nhiều, khát nhiều, tiểu nhiều, sụt cân nhiều và nhìn mờ là những triệu chứng báo hiệu lượng đường trong máu đang tăng cao. Khi các triệu chứng này xuất hiện, người bệnh cần xét nghiệm máu kiểm tra và trao đổi với bác sĩ. Tùy theo mức độ tăng đường huyết, có thể chỉ cần điều chỉnh lại thuốc uống hoặc chuyển sang chích insulin. Nếu nặng hơn thì phải nhập viện để tiêm insulin và truyền dịch bồi hoàn nước và điện giải, cho đến khi đường huyết ổn định.
Nếu người bệnh không kiểm tra, đường huyết sẽ tiếp tục tăng cao đến mức nguy hiểm, và nếu không điều trị kịp thời có thể gây đe dọa tính mạng, như hôn mê nhiễm xê-tôn, hôn mê tăng áp lực thẩm thấu.
Hành vi bất thường
Nếu người bệnh ĐTĐ đột nhiên có biểu hiện hành vi bất thường thì đó có thể là dấu hiệu của hạ đường huyết. Ở người đang chích insulin hoặc uống thuốc viên làm tăng tiết insulin, hạ đường huyết có thể xảy ra do: ăn quá ít, ăn trễ hoặc bỏ ăn; tăng hoạt động thể lực; uống nhiều bia, rượu và nước giải khát chứa cồn.Nhìn mờ là một trong những triệu chứng báo hiệu lượng đường trong máu đang tăng cao
Uống một 1 ly nước trái cây, 1 ly sữa, hoặc ăn một bữa ăn nhẹ… là đủ để làm tăng lượng đường trong máu và bình thường hóa hành vi của người bệnh. Tuy nhiên, thường thì các bệnh nhân bị hạ đường huyết vì đang trong trạng thái mơ màng nên không thể nhận biết hành động của mình là đúng hay sai. Nếu không có ai khác xung quanh để nhắc nhở người bệnh, lượng đường trong máu của bệnh nhân sẽ tiếp tục xuống thấp, có thể dẫn đến hôn mê, co giật và tử vong.Biểu hiện tim mạch
Có sự liên quan chặt chẽ giữa ĐTĐ và bệnh tim mạch. Tần suất bệnh tim mạch ở người ĐTĐ cao gấp 2 – 4 lần so với người không bị ĐTĐ. Khoảng 2/3 số bệnh nhân ĐTĐ tử vong là do biến chứng tim mạch như nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Khi thấy có các dấu hiệu nhồi máu cơ tim hay đột quỵ cần gọi xe cấp cứu 115 ngay.
Dấu hiệu cảnh báo nhồi máu cơ tim:
– Cảm giác như bị đè, bị ép, bị đầy ở ngực hoặc đau ngực.
– Khó chịu ở một hoặc cả hai cánh tay, lưng, cổ, hàm hay vùng dưới mũi kiếm xương ức.
– Khó thở.
– Toát mồ hôi lạnh, buồn nôn hay chóng mặt.
Dấu hiệu cảnh báo đột quỵ: bệnh nhân đột ngột bị:
– Tê hoặc yếu ở mặt, cánh tay hoặc chân, đặc biệt ở một bên của cơ thể.
– Lú lẫn, khó nói hoặc chậm hiểu.
– Rối loạn thị lực ở một hoặc hai mắt.
– Khó đi, chóng mặt, mất thăng bằng hoặc mất phối hợp động tác.
– Nhức đầu dữ dội mà không rõ nguyên nhân.
Rối loạn ở mắt
Thay đổi thị lực đột ngột không nhìn thấy gì, đau mắt, nhìn thấy những điểm đen hoặc chớp sáng… thì cần đi khám mắt ngay. Người ĐTĐ cũng có nguy cơ gia tăng tình trạng bệnh võng mạc mắt, có thể dẫn đến mất thị lực.
Nếu thấy không có triệu chứng gì ở mắt, người bệnh ĐTĐ cũng nên đi khám mắt định kỳ hàng năm.
Nhiễm trùng
Nhiễm trùng ở bệnh nhân ĐTĐ là một vấn đề thường gặp. Từ một nhiễm trùng nhẹ, nếu không điều trị sớm và đúng có thể trở nên nặng và nguy hiểm tính mạng.
– Sốt, ho khạc đàm, khó thở (viêm phổi, lao phổi), tiểu gắt buốt và nhiều lần (nhiễm trùng tiểu), nướu răng sưng và chảy máu (nha chu), vết thương lâu lành… là các dấu hiệu gợi ý nhiễm trùng cần được bác sĩ xem xét.
– Tất cả bệnh nhân ĐTĐ cần kiểm tra bàn chân mỗi ngày để xem có bóng nước, nốt đỏ hay vết loét… Nếu thấy chúng xuất hiện cần đi khám bệnh ngay để tránh nhiễm trùng lan rộng và cắt chân.
Nhiễm nấm cũng xảy ra thường xuyên hơn ở những bệnh nhân ĐTĐ, nhất là khi lượng đường trong máu luôn cao. Đó là bởi vì bản thân tăng đường huyết làm cản trở khả năng chống lại nhiễm trùng của các tế bào bạch cầu.
– Da đỏ, ngứa phát ban, đặc biệt là ở nơi ẩm như nếp gấp da – có thể báo hiệu nhiễm nấm da.
– Huyết trắng âm đạo bất thường, ngứa, hôi là dấu hiệu gợi ý nhiễm nấm candiada âm đạo.
BS.CKI. NGUYỄN THANH HẢI
Lời khuyên thầy thuốc
Phòng ngừa tình huống trở nặng do ĐTĐ, người bệnh cần tuân thủ điều trị (ăn uống hợp lý, hoạt động thể lực thường xuyên và dùng thuốc đúng chỉ định của thầy thuốc) nhằm đạt được mục tiêu kiểm soát bệnh ĐTĐ. Đó là:
– Đường huyết: đường huyết đói: 80 – 120 mg/dl, đường huyết 2 giờ sau ăn: < 180 mg/dl.
HbA1c < 7%.
– Lượng mỡ trong máu: LDL <100 mg/dl. Bệnh nhân có bệnh mạch vành nên giảm LDL < 70 mg/dl; Triglyceride < 150 mg/dl; HDL > 40 mg/dl ở nam và > 50 mg/dl ở nữ.
– Huyết áp < 140/80 mmHg.
– Ít bị hạ đường huyết, đạt cân nặng lý tưởng.